Szkoła to jedno z miejsc, w których nadal zwyczaj bywa ważniejszy od przepisów prawa. Pewne rzeczy dzieją się w nich, bo tak było zawsze i wszyscy już się do tego przyzwyczaili. Tymczasem to zwyczajowe postępowanie jest często sprzeczne z obowiązującymi przepisami.

Te pieniądze należą się nauczycielom, ale muszą spełniać warunki

Istnieje powszechne przekonanie, że świadczenie urlopowe, które przysługuje nauczycielom na podstawie przepisów ustawy z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela jest odpowiednikiem, czy nawet zastępcą tzw. wczasów pod gruszą. W wielu szkołach, w których wczasy pod gruszą są przyznawane, nauczyciele są wprost informowani o tym, że nie mają prawa ubiegać się o przyznanie im wczasów pod gruszą. Takie twierdzenie jest jednak nieprawdziwe.

Świadczenie urlopowe wypłaca się nauczycielom co rok, z środków pochodzących z odpisu na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Ustawodawca określił w przepisach jego wysokość – jest ona równa wysokości odpisu podstawowego, o którym mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy i okresu zatrudnienia nauczyciela w danym roku szkolnym. Jak z tego wynika, świadczenie to nie ma charakteru socjalnego i przysługuje każdemu nauczycielowi w takiej samej wysokości, niezależnie od tego, jaka jest jego sytuacja życiowa, rodzinna, czy materialna. Oczywiście przelewy, które trafiają na konta poszczególnych osób mogą mieć różną wysokość, w zależności od tego, w jakim wymiarze nauczyciel jest zatrudniony i czy przepracuje w szkole cały rok, jednak co do zasady podstawowa kwota stanowiąca punkt wyjścia dla obliczeń, które należy poczynić, jest dla każdego taka sama.

Nie można nie przyjąć wniosku o wypłatę z ZFŚS, gdy składa go osoba uprawniona

Jak wynika z przepisów ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, osobami uprawnionymi do korzystania z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych są pracownicy, ich rodziny, emeryci i renciści – czyli byli pracownicy i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z funduszu. Choć szczegółowe zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z ZFŚS oraz zasady przeznaczania pochodzących z niego środków na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w obowiązującym w danym zakładzie regulaminie, to należy pamiętać o tym, że jego zapisy nie mogą być sprzeczne z postanowieniami ustawy, a regulacje stworzone przez pracodawcę nie mogą wykraczać poza delegację ustawową. To zaś oznacza, że pracodawca nie jest uprawniony do wykluczenia z grupy osób uprawnionych do świadczeń jednej grupy pracowników – nauczycieli. Jeżeli więc w danym zakładzie pracy, w tym wypadku w szkole, przewidziano w regulaminie ZFŚS takie świadczenie, jak wczasy pod gruszą, to nauczyciele, tak samo, jak inni pracownicy tego zakładu, mają prawo ubiegać się o jego przyznanie. Kryterium, które może przesądzić o tym, że świadczenie nie zostanie im przyznanie jest wyłącznie kryterium socjalne, czyli ich sytuacja życiowa, rodzina i materialna, a w konsekwencji, dyrektor placówki nie może odmówić przyjęcia wniosku osoby uprawnionej.