Co wiąże się dla nas z największym ryzykiem zawodowym?
Według raportu "Jak pracować, by nie żałować. Generacja Z i pokolenie Y o żalu, satysfakcji i ryzyku w pracy" pod patronatem SWPS Innowacje, ponad połowa pracowników biurowych była gotowa ryzykować, aby dojść do celu. Mniej więcej co trzeci z nich wskazał, że ryzykiem, jakie podjął, był wybór trudnego i pełnego wyzwań zawodu (35 proc.) oraz przebranżowienie (32 proc.), 26 proc. badanych zdecydowało się przekuć swoją pasję w biznes, a 19 proc. zdecydowało się na zmianę miejsca zamieszkania dla wymarzonej pracy.
Jednak za najwyższą formę ryzyka pracownicy umysłowi wskazali wyrażanie swojej szczerej opinii w pracy, pomimo możliwych konsekwencji. Ten rodzaj ryzyka wskazało 36 proc. badanych, co może sugerować, że ta część respondentów nie pracuje w tolerancyjnych, otwartych na wymianę myśli organizacjach.
/>
Brak umiejętności komunikacji opartej na jasnym i dobitnym przekazie
Marta Bierca, socjolożka, współautorka badania uważa, że jako społeczeństwu brakuje nam umiejętności komunikacji opartej na jasnym i dobitnym przekazie, który nie byłby postrzegany od razu jako atak czy próba niezdrowej konfrontacji. W kontekście środowiska pracy i struktury hierarchicznej, dialog pomiędzy pracownikami tym bardziej staje się wyzwaniem.
"W wielu organizacjach powszechna jest struktura oparta na autorytecie przełożonego czy lidera, który nie dopuszcza odmiennych głosów i uwag. Pracowników rzadko kiedy uczy się współdziałania i pracy zespołowej, nacisk kładąc w zamian na realizację celów i przysłowiowych „KPI-ów”. Wyrażanie niepopularnych poglądów może w takim kontekście stać w sprzeczności z dominującą kulturą środowiska pracy, gdzie ceni się dopasowanie, a nie indywidualizm. Nie dziwi zatem wynik, że dzielenie się opinią może budzić obawy co do konsekwencji tego działania" - mówi Marta Bierca, socjolożka, współautorka badania.
"Czasy się jednak zmieniają - na rynek pracy wchodzą młode, indywidualistyczne pokolenia. W efekcie, organizacje muszą modyfikować kulturę w kierunku bardziej otwartej, budzącej zaufanie i lojalność młodego pracownika" - dodaje Marta Bierca.
Najmniejsze ryzyko
Najmniej badanych jako podjęte przez siebie ryzyko wskazało wybranie mało popularnego zawodu (13 proc.), takiego, któremu sprzeciwiają się rodzice/ bliscy (12 proc.), lub niecharakterystycznego dla danej płci, czyli stereotypowo męskiego lub damskiego (12 proc.).
Najrzadziej deklarowanym ryzykiem, które pracownicy biurowi byli skłonni podjąć, było otworzenie własnej firmy. Tylko nieco ponad jeden na dziesięciu (11 proc.) badanych był skłonny zaryzykować i założyć własny biznes.
Jest też pokaźna grupa pracowników, którzy nie byli skłonni podejmować ryzyka lub nie chce ujawnić swoich działań w życiu zawodowym. 27 proc. uczestników badania zaprzeczyło, że podejmowali jakiekolwiek ryzyko, a mniej więcej co piąty nie miał zdania na ten temat.
Przebranżowienie najczęściej podejmowanym ryzykiem
Jako jedno z najbardziej powszechnych ryzykownych doświadczeń zawodowych pracownicy umysłowi postrzegali przebranżowienie. Takie doświadczenie ma za sobą 32 proc. badanych.
W tym obszarze ryzyka widać różnicę między badanymi pokoleniem Z i Y mającymi dłuższe doświadczenie zawodowe. Wśród starszych przedstawicieli pokolenia Y (36-45 lat) aż 40 proc. zmieniło branżę, wśród młodszych Igreków (28-35 lat) - 20 proc. Natomiast wśród Zetek na zmianę branży zdecydowało się tylko 11 proc. badanych. Co ciekawe, pomimo że badani określają przebranżowienie jako ryzyko, aż 57 proc. z nich twierdzi, że był to łatwy lub bardzo łatwy proces. Mniej więcej co piąty respondent określił przebranżowienie jako trudne.
Można stwierdzić, że wyniki raportu są optymistyczne – ponad połowa ankietowanych ocenia proces przebranżowienia się, czyli ten trudniejszy niż zwyczajna zmiana miejsca pracy, jako raczej łatwy lub zdecydowanie łatwy. Zatem nawet jeśli sam proces decyzyjny wymaga czasu i dokonania analizy związanych z nim ryzyk, ostatecznie aktywności związane z szukaniem nowej drogi zawodowej, rekrutacją i adaptacją w nowym środowisku pracy nie są wspominane przez przebadanych jako uciążliwe. Jako największe wyzwanie zostało wskazane nabywanie nowych kompetencji w przypadku zmiany branży - komentuje Konstancja Gierba, ekspertka od prawa pracy.
Badanie
Badanie zostało przeprowadzone przez agencję badawczą WiseRabbit pod przewodnictwem dr Marty Biercy, na próbie 500 pracowników biurowych z branż:marketing, sprzedaż, HR, design, finanse, inżynieria i inne. Składało się z dwóch etapów: jakościowego (dyskusje grupowe) i ilościowego (metodą CAWI), które odbywały się od listopada 2022 do stycznia 2023. W każdym z etapów grupę docelową stanowiły kobiety i mężczyźni, przedstawiciele pokolenia Z (wiek 19-27 lat) oraz pokolenia Y (wiek 28-45 lat).