Praca hybrydowa uderzyła we właścicieli biur
Pandemia Covid-19 zmusiła pracowników do przejścia na pracę hybrydową, co spowodowało spadek zapotrzebowania na powierzchnię biurową i wpłynęło na wzrost wskaźnika pustostanów, podał McKinsey Global Institute w czwartek w raporcie, który modelował wpływ sytuacji rynkowej na wyceny nieruchomości do 2030 r. w dziewięciu miastach na całym świecie.
McKinsey oszacował, że straty wynikające ze spadku wycen wartości nieruchomości mogą sięgać 800 mld dol., co oznacza 26-proc. spadek wartości nieruchomości biurowych w porównaniu z poziomami z 2019 roku. Istnieje również ryzyko, że spadek wartości wycen może pogłębić się nawet do 42 proc., podała firma konsultingowa.
Według firmy negatywny wpływ na wartość nieruchomości może być jeszcze większy, jeśli wzrosną stopy procentowe, a znajdujące się w trudnej sytuacji instytucje finansowe zdecydują się szybciej obniżyć ceny nieruchomości, które finansują lub które posiadają.
/>
Zmiana modelu pracy
Model McKinsey oferuje wgląd w to, jak właściciele nieruchomości i kredytodawcy zmagają się ze skutkami zmian, jakie wymusiła pandemia na systemie pracy. Zmiana w modelu pracy wpływa również na wartość nieruchomości handlowych i mieszkaniowych, ponieważ nowe nawyki ludzi wpływają na to, gdzie robią zakupy i mieszkają.
W umiarkowanym scenariuszu popyt na powierzchnię biurową spadnie do końca dekady o 13 proc., podał McKinsey. Frekwencja w biurach pozostaje na poziomie o 30 proc. niższym niż przed pandemią, a tylko 37 proc. pracowników codziennie wraca do biura.
Spadek stawek czynszów
Niższa frekwencja w biurach spowodowała spadek stawek czynszów wywoławczych w ujęciu realnym. Miasta w USA generalnie odnotowały ostrzejsze spadki stawek czynszów za wynajem powierzchni biurowej, niż centra europejskie, takie jak Paryż, Londyn i Monachium. San Francisco i Nowy Jork wykazały spadki odpowiednio na poziomie 28 proc. i 18 proc.
Deweloperzy mogą dostosować się do spadającego popytu na powierzchnie biurowe i handlowe poprzez tworzenie budynków hybrydowych, których projekt i infrastrukturę można modyfikować, aby służyły różnym celom, uważa McKinsey.
Takie projekty „chroniłyby właścicieli przed zmianami preferencji, których nie można teraz przewidzieć” – czytamy w raporcie. Ponadto „ponieważ najemcy będą się teraz częściej wprowadzać i wyprowadzać, budynki mogą stać się bardziej wartościowe, jeśli staną się bardziej elastyczne”.