Departament stanu daje zielone światło. Polska kupi pociski do samolotów F-35
12 marca 2024 roku amerykańska agencja ds. współpracy obronnej DSCA (Defense Security Cooperation Agency) poinformowała, że Departament Stanu udzielił zgodę na zakup przez Polskę nowoczesnej amerykańskiej broni. Broń pozyskana ma być ramach procedury FMS (Foreign Military Sales). Chodzi o nabycie 821 pocisków AGM-158B-2 JASSM-ER, 745 AIM-120C-8 AMRAAM oraz 232 AIM-9X Sidewinder Block II. Łączny koszt ma być nie większy niż 3,68 mld USD netto. Daje to 14,4 mld PLN netto (17,8 mld PLN brutto - po uwzględnieniu podatku VAT).
Zgoda Departamentu Stanu to jeszcze nie koniec. Teraz zgodę powinien udzielić Kongres Stanów Zjednoczonych. Następnie zostaną przedstawione projekty umów na dostawy LOA (Letter of Acceptance). Dopiero po ich podpisaniu przez Polskę umowa zacznie obowiązywać. Co istotne, oznacza to, że ani przedstawiona cena, ani zakres uzbrojenia, nie musi znajdować się w ostatecznej umowie (cena niemal na pewno spadnie, ale możliwe jest także zakupienie mniejszej liczby pocisków).
Pociski AGM-158B-2 JASSM ER
Departament Stanu wydał łącznie trzy zgody, dzięki czemu poznaliśmy ceny każdego z pakietów. Pierwszy dotyczy sprzedaży 821 pocisków manewrujących AGM-158B-2 JASSM-ER. Pakiet ma wartość 1,77 mld USD netto (6,9 mld PLN netto) i obejmuje nieujawnione wyposażenie testowe, dostawę i wsparcie w zakresie oprogramowania, dokumentację, transport, wsparcie inżynieryjne, techniczne i logistyczne zarówno amerykańskiego rządu, jak i producenta (Lockheed Martin).
Co warto dodać — pocisk nie jest nowością w Siłach Powietrznych. Polska posiada pociski w wersji AGM-158A JASSM oraz AGM-158B JASSM-ER. Jest to obecnie broń o najdłuższych zasięgu na wyposażeniu naszych samolotów. Jest ona zintegrowana z naszymi F-16 C/D Block 52+. Będzie możliwe jej użycie także z samolotów F-35A Block IV, które trafią do nas w latach 2026-30.
Czym jest pocisk AGM-158B-2 JASSM-ER?
Długa nazwa może przytłaczać, więc warto ją wyjaśnić. Skrót AGM oznacza, że jest to pocisk powietrze-ziemia (ang. air-to-ground missile). Początkowo opracowano podstawowy pocisk o oznaczeniu AGM-158A JASSM o zasięgu niecałych 400 km. Amerykanie rozwinęli następnie wersję AGM-158B JASSM-ER. Oznaczenie ER oznacza zwiększony zasięg (extended range). Pocisk w wersji B-2 to nic innego jak modernizacja B.
Z kolei skrót JASSM oznacza, że jest to pocisk wystrzeliwany z powietrza do celów na powietrzni i dzięki dużemu zasięgowi potrafi działać spoza strefy działań (ang. Joint Air-to-Surface Standoff Missile). Dobrze oddaje to charakter pocisku, ponieważ pozwala on razić cele na odległość przekraczającą 1000 km. Dzięki temu możliwe będzie ostrzelanie ważnych obiektów wojskowych, które znajdują się daleko poza linią frontu, bez narażania życia własnych pilotów.
/>
Co ciekawe, Polska już w zeszłym roku wyraziła zainteresowanie wersją rozwojową tego pocisku, czyli AGM-158D JASSM-ER. To pocisk o jeszcze większym zasięgu, bo ma umożliwić uderzenia na odległość ponad 1800 km. Broń jest obecnie w fazie testów, więc jej zamówienie jest jeszcze niemożliwe.
Pociski AIM-120C-8 dla Polski
Druga umowa dotyczyć ma pocisków powietrze-powietrze (air-to-air missile) średniego zasięgu AIM-120C-8 AMRAAM (Advanced Medium-Range Air-to-Air Missile). W ramach umowy pozyskać możemy nawet 745 takich pocisków, pociski szkoleniowe AIM-120 CATM (Captive Air Training Missile), 16 sekcji naprowadzania oraz 50 belek uzbrojenia LAU-129. Szacunkowy koszt to 1,68 mld USD netto, co daje 6,6 mld PLN netto.
Dodatkowo w ramach umowy dostarczone miałyby być także części zamienne sekcji kontrolnej, kontenery transportowe na pociski, sprzęt do testowania amunicji, adaptery do komputerowych zestawów testowych ADU-891, wsparcie amunicyjne i sprzęt pomocniczy, części zamienne i naprawcze, materiały eksploatacyjne, akcesoria oraz wsparcie w zakresie napraw i zwrotów, wsparcie logistyki kontraktowej, dostawa i wsparcie oprogramowania, dokumentacja, szkolenie personelu, wsparcie szkoleniowe i transportowej, badania czy wsparcie inżynieryjne.
Polska posiada już pociski rodziny AIM-120 AMRAAM. Są to jednak starsze wersje — AIM-120C-5 oraz AIM-120C-7. Pocisk AIM-120C-8 AMRAAM jest modernizacją wariantu C-7. Jest to bardzo nowoczesny pocisk, ponieważ pierwszy test został przeprowadzony w zeszłym roku. Umożliwia on zwalczanie celów powietrznych na dystansie do 160 km (choć im bardziej wymagający cel, tym dystans jest mniejszy).
/>
AIM-120C-8 AMRAAM w początkowej fazie lotu korzysta z danych przesłanych mu przez jego nosiciela (np. F-16), a następnie zaczyna samodzielnie zamierzać cel przy pomocy radaru umieszczonego w głowicy pocisku. Pocisk posiada 18-kg głowicę bojową. Jego cena jednostkowa dla amerykańskiej armii wynosi ok. 1,4 mln USD. Może być przenoszony przez F-16 oraz F-35. Możliwe, że będzie on zintegrowany także z FA-50PL. Samolot F-35 będzie w stanie przenosić do 14 pocisków AIM-120 AMRAAM (w tym aż 6 w wewnętrznych komorach).
Ponad 200 pocisków AIM-9X Sidewinder Block II
Ostatnia potencjalna umowa dotyczy zakupu 232 pocisków rakietowych krótkiego zasięgu AIM-9X Tactical Sidewinder Block II, a także 16 sekcji naprowadzania. W pakiecie, tak jak w przypadku poprzednich dwóch pocisków, znalazłyby się liczne elementy, takie jak: kontenery transportowe, pomoce szkoleniowe, aktywne optyczne detektory celów, części zamienne, sprzęt pomocniczy, wsparcie pocisków, pomoc techniczna i elementy logistyki. Całkowity koszt o 219,1 mld USD netto, czyli ok. 860 mln PLN netto (1,06 mld PLN brutto).
/>
Pociski AIM-9X Block II to najnowsza, wersja rozwojowa pocisków rodziny AIM-9X. Produkowane są stosunkowo długo, bo od 20 lat (wyprodukowano już ponad 10 tys. sztuk). W przeciwieństwie do AIM-120, te służą do walki na krótkim dystansie. Wyposażone są w głowicę naprowadzającą się na promieniowe podczerwone (czyli na ciepło). Posiada ponad 9-kg głowę bojową.
Podobnie jak w przypadku pocisków AIM-120, Siły Powietrzne RP już posiadają taki sprzęt. Pocisk jest zintegrowany z F-16, F-35. Samoloty FA-50 są obecnie zintegrowane ze starszymi AIM-9M, ale FA-50PL ma być zdolny do przenoszenia pocisków AIM-9X.
Łącznie nabyć możemy więc aż 1798 pocisków nowoczesnych pocisków za maksymalnie 3,78 mld USD, czyli 14,8 mld PLN netto (18,2 mld brutto). Mowa o:
- 821 pociskach powietrze-ziemia AGM-158B-2 JASSM-ER za 1,77 mld USD nett
- 745 pociskach powietrze-powietrze AIM-120C-8 AMRAAM za 1,68 mld USD netto
- 232 pociskach powietrze-powietrze AIM-9X Tactical Sidewinder Block II za 219 mln USD netto