Rozrastające się rosyjskie siły zbrojne wysysają pracowników z innych sektorów gospodarki, co zaostrza problem braku rąk do pracy. Dane Federalnej Służby Statystycznej pokazują, że do armii w ubiegłym roku trafiło około 400 000 osób.
Według Aleksandra Isakowa, rosyjskiego ekonomisty współpracującego z Bloombergiem, całkowita liczba ludzi wezwanych do pod broń prawdopodobnie przekroczyła pół miliona. Dane dotyczące wcielenia nowych żołnierzy do armii są niejasne, między innymi dlatego, że nie uwzględniają rekrutacji przez prywatne firmy wojskowe, takie jak osławiona Grupa Wagnera.
/>
Exodus młodych mężczyzn
Po tym jak Putin we wrześniu 2022 roku ogłosił mobilizację, setki tysięcy Rosjan w wieku poborowym uciekło z kraju. Bank Rosji ostrzegał już w grudniu, że „zdolność do zwiększenia produkcji w rosyjskiej gospodarce jest w dużej mierze ograniczona warunkami na rynku pracy”.
Potwierdzają to dane zebrane przez rosyjskie służby statystyczne. W ponad 30 proc. monitorowanych branż zmniejszeniu uległapula męskiej siły roboczej, której niedobór jest bardzo mocno odczuwany w wielu gałęziach przemysłu. Decyzja o podjęciu działań wojennych i masowy exodus młodych Rosjan z kraju spowoduje, że w ciągu następnych 10 lat populacja osób w wieku produkcyjnym może zmniejszyć się o 6,5 proc.
Gdy brak rąk do pracy, wynagrodzenia rosną
Politycy w Moskwie wielokrotnie wyrażali obawy, że pogłębiające się niedobory siły roboczej w rosyjskiej gospodarce utrudniają jej rozwój. Na to nakładają się bezprecedensowe międzynarodowe sankcje wojenne, do których poszczególne przedsiębiorstwa i całe branże starają się dostosować. Brak pracowników na rynku wymusił znaczący wzrost realnych płac w trzecim kwartale 2022 roku.
Po wcieleniu młodych mężczyzn do wojska statystyczne bezrobocie w Rosji spadło w styczniu do 3,6 proc. Na tę sytuację złożyły się trzy czynniki, pisze Alexander Isakov w artykule dla Bloomberga. Po pierwsze, gwałtowny wzrost wydatków publicznych na produkcję związaną z obronnością i budownictwem w zeszłym roku doprowadził większość sektorów do wyczerpania potencjału produkcyjnego.
/>
Po drugie, utrata zatrudnienia w sektorach charakteryzujących się dużą cyklicznością, takich jak handel detaliczny, została w dużej mierze zrekompensowana wzrostem zatrudnienia w wojsku i sektorze publicznym.
Po trzecie, drastyczny spadek importu, zwłaszcza w początkowych fazach kryzysu, spowodował, że wzrosły marże krajowych producentów, a co przyczyniło się do utrzymania zatrudnienia przez pracodawców.
Czy Rosję czeka katastrofa gospodarcza?
Natalia Danina, szefowa działu analitycznego w HeadHunter, firmie rekrutacyjnej w Rosji, powiedziała, że w lutym po raz pierwszy od roku miesięczny wzrost liczby wakatów przewyższył wzrost liczby otrzymanych CV. Wskaźniki podaży pracy mogą powrócić do poziomu obserwowanego po pandemii Covid-19 w Rosji w 2021 roku, „kiedy niedobór personelu objawił się z pełną siłą” – powiedziała.
„Niskie bezrobocie w połączeniu z niedoborem kadr hamuje procesy transformacji strukturalnej gospodarki” – powiedziała Danina. „Albo nie ma ludzi, albo nie starają się zmienić pracy w trudnych okolicznościach zewnętrznych”.