Konwencja została przygotowana pod auspicjami Rady Europy w 1995 r., w życie weszła trzy lata później. Jej stronami jest 38 państw (licząc już bez Rosji) spośród 47 członków Rady Europy.
Putin tupnął nóżką
Inicjatorem wypowiedzenia konwencji był Putin. Powodem takiego kroku było - według rosyjskiego dyktatora - dyskryminujące podejście do Rosji w ramach konwencji.
Duma Państwowa (izba niższa rosyjskiego parlamentu) wypowiedziała konwencję 10 października. W uzasadnieniu deputowani wskazali, że Komitet Ministrów Rady Europy przyjął we wrześniu ubiegłego roku rezolucję, która znacznie ograniczyła uprawnienia rosyjskiego eksperta w Komitecie Doradczym, powołanym do monitorowania wypełniania zobowiązań w zakresie ochrony mniejszości narodowych.
Wojna w Ukrainie
Ponadto, w kontekście wojny Rosji z Ukrainą, Moskwa utraciła prawo do międzynarodowego monitorowania przypadków naruszeń praw mniejszości etnicznych, w tym ludności rosyjskojęzycznej za granicą.
16 marca 2022 r. Rosja została wyrzucona z Rady Europy. Dzień wcześniej Zgromadzenie Parlamentarne jednomyślnie zagłosowało za jej usunięciem.
Radio Swoboda przypomniało, że w lutym 2023 r. Duma Państwowa przyjęła ustawę o wypowiedzeniu przez Rosję 21 traktatów z Radą Europy, w tym Konwencję o prawach człowieka.
Polacy w Rosji zagrożeni
Wśród mniejszości narodowych zamieszkujących Rosję jest trudna do oszacowania liczba Polaków. Oficjalne rosyjskie dane mówią o 22 tys., jednak należy wziąć pod uwagę, że wiele osób nie przyznaje się tam do swojego pochodzenia z uwagi na szykany ze strony władz czy też trudności ze znalezieniem dobrej pracy bądź zdobyciem dobrego wykształcenia.
Nieoficjalne szacunki są rozbieżne i wahają się od kilkudziesięciu tysięcy do nawet kilkuset tysięcy Polaków oraz osób pochodzenia polskiego, z czego większość stanowią potomkowie kolejnych fal zsyłek w głąb Rosji, będących następstwem polskich zrywów narodowych.
Ostatnia duża wywózka miała miejsce w latach 40. XX stulecia, gdy władze ZSRR deportowały w głąb swojego imperium Polaków zamieszkujących tereny, należące przed II wojną światową do Rzeczypospolitej Polskiej. Szacuje się, że zesłano wówczas co najmniej 200 tys. osób.
sm/ mal/