Wśród pracowników, którzy mają bezpośredni kontakt z klientami, znaną formą wynagrodzenia są napiwki. Dostają je kelnerzy, krupierzy, taksówkarze, pracownicy hoteli, barmani itd. Mimo że ta postać zapłaty znana jest od lat, wciąż nie ma jasnego stanowiska, jak przedsiębiorca powinien rozliczać tego rodzaju wynagrodzenie.

Wypłata poprzez pracodawcę...

Wiele zależy od sposobu przekazania napiwku. Jeśli trafiają one najpierw do pracodawcy (są dopisywane do rachunku lub pracownicy oddają je), a pod koniec miesiąca pracodawca rozdziela je wśród zatrudnionych, to wówczas stanowią one przychód pracownika ze stosunku pracy i należy je opodatkować razem z pozostałym wynagrodzeniem za pracę, od którego przedsiębiorca pobiera zaliczki na PIT i przekazuje je na rachunek urzędu skarbowego, zgodnie z art. 31 i art. 38 ustawy o PIT. Na potwierdzenie tej tezy można przytoczyć wyrok NSA w Warszawie z 9 maja 2006 r. (sygn. akt lI FSK 758/2005), w którym sąd stwierdził, iż „w związku z konstrukcją otwartego katalogu świadczeń zaliczonych do przychodów ze stosunku służbowego każda wypłata, którą otrzymuje pracownik w związku ze stosunkiem pracy, stanowi jego przychody z tego źródła, z których dochód podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, chyba że są to świadczenia co prawda związane ze stosunkiem pracy, ale zwolnione od podatku na mocy odrębnego przepisu”.
Warto zaznaczyć, że w takim przypadku napiwek jest elementem wynagrodzenia i pracodawca powinien wystawić zatrudnionemu PIT-11. Stanowisko takie potwierdzają liczne interpretacje, m.in. interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 2 sierpnia 2011 r., nr IPPB2/415-401/11-3/MS1, dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 3 lipca 2009 r., nr ILPB1/415-491/09-2/AK, dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 1 lipca 2009 r., nr IPPB2/415-254/09-4/AS.
Reklama
Trzeba pamiętać, że jeśli pracodawca nie zawarł w informacji PIT-11 przychodu uzyskanego z podziału napiwków, nie pobrał i nie odprowadził zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych, nie zwalnia to podatnika z prawidłowego rozliczenia w rocznym zeznaniu podatkowym przychodów uzyskanych z napiwków.

...lub bezpośrednio od klienta

Zdarza się także, że pracownicy otrzymują napiwki bezpośrednio od klientów i zatrzymują je. Taka sytuacja jest bardziej skomplikowana. Pracodawca nie jest bowiem wówczas zaangażowany w wypłatę środków. W tym przypadku, jak wskazują interpretacje organów podatkowych, napiwki można zaliczyć do przychodów z innych źródeł. Płatnikiem pozostaje wówczas klient, który powinien wystawić PIT-8C. W praktyce nie jest to spotykane. Trudno wyobrazić sobie, aby klient restauracji pobierał dane barmana niezbędne do wystawienia mu PIT-8C. Jednak takie przychody trzeba rozliczyć w rocznym zeznaniu, wpisując je w pozycji przychód z innych źródeł. Warto o tym pamiętać, zwłaszcza gdy są to znaczne sumy. Jeśli bowiem organy skarbowe podczas prowadzonego postępowania ujawnią dochody, których źródła podatnik nie będzie w stanie wskazać, opodatkują je stawką w wysokości 75 proc.
Jak z tego wynika, napiwki zawsze podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Niekiedy zaliczki na podatek obowiązany jest odprowadzać płatnik, a niekiedy podatnik sam w rocznym zeznaniu rozlicza dochód z tego tytułu.

Podstawa prawna

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. nr 51, poz. 307 z późn. zm.).