Osiągnięcie przełomowych celów w zakresie energii odnawialnej uzgodnionych na zeszłorocznym globalnym szczycie klimatycznym pozostanie odległym marzeniem, chyba że świat zainwestuje ponad 30 bilionów dolarów w ciągu najbliższych sześciu lat – donosi redakcja Politico. Takie ostrzeżenie wystosowała w piątek Międzynarodowa Agencja Energii Odnawialnej (International Renewable Energy Agency, IRENA) na ostatnim spotkaniu przed przyszłomiesięcznym szczytem klimatycznym ONZ w Azerbejdżanie, znanym jako COP29. W centrum uwagi znajdzie się wówczas finansowanie działań na rzecz klimatu.
Fiasko wysiłków na rzecz energii odnawialnej
Podczas zeszłorocznej konferencji COP28 w Dubaju, kraje zobowiązały się wspólnie potroić światową moc energii odnawialnej i podwoić wysiłki na rzecz oszczędzania energii do 2030 roku. Zobowiązania te zostały uznane za kluczowe dla ograniczenia globalnego ocieplenia zgodnie z porozumieniem paryskim. Pierwsza ocena postępów IRENA, opublikowana w piątek, daje światu ocenę niedostateczną. Jeśli chodzi o potrojenie celu, agencja stwierdziła, że kraje są na dobrej drodze do osiągnięcia zaledwie połowy wzrostu energii odnawialnej wymaganej do osiągnięcia celu. IRENA wskazuje, co potrzeba by nadrobić braki: silniejsza polityka, łatwiejsze wydawanie pozwoleń i modernizacja sieci energetycznych oraz gwałtowny wzrost inwestycji.
Rekordowe inwestycje to za mało
Inwestycje w odnawialne źródła energii osiągnęły w ubiegłym roku rekordowy poziom 570 miliardów dolarów, ale według IRENA potrzeba 1,5 biliona dolarów rocznie. Wydatki na środki oszczędzania energii muszą wzrosnąć siedmiokrotnie, aby osiągnąć cel podwojenia, z 323 milionów dolarów w ubiegłym roku do 2,2 biliona dolarów rocznie. Według IRENA, osiągnięcie podwójnych celów COP28 wymaga skumulowanych globalnych inwestycji w wysokości 31,5 bln dolarów w odnawialne źródła energii, sieci, efektywność energetyczną i powiązane środki do 2030 roku.
Konieczne jest zwiększenie finansowania
Ocena IRENA pojawia się zaledwie miesiąc przed rozpoczęciem COP29, podczas którego kraje mają uzgodnić nowy wspólny cel w zakresie finansowania działań na rzecz klimatu – w szczególności przejścia z paliw kopalnych na odnawialne źródła energii – w krajach rozwijających się. Niektóre propozycje zastąpienia obecnego celu w wysokości 100 miliardów dolarów rocznie sięgają nawet 1,3 biliona dolarów. Kraje rozwinięte i Unia Europejska twierdzą jednak, że jakikolwiek znaczący wzrost finansowania publicznego wymaga, aby gospodarki takie jak Chiny, zaczęły się dokładać, a większość inwestycji musi pochodzić z sektora prywatnego, a nie z budżetów krajowych.
IRENA twierdzi, że konieczne jest „znaczne zwiększenie” zarówno publicznego, jak i prywatnego finansowania w celu zwiększenia udziału inwestycji w krajach rozwijających się. Zdecydowana większość inwestycji w odnawialne źródła energii w ubiegłym roku (84%) została skierowana do UE, Chin i Stanów Zjednoczonych. Indie i Brazylia odpowiadały za około 6%; inwestycje w Afryce są niewielkie i zmniejszyły się o połowę w latach 2022-2023.
Świat radzi sobie jedynie z energią słoneczną
Ocena postępów IRENA pokazuje, że świat nie radzi sobie w niemal każdym aspekcie, z wyjątkiem energii słonecznej. Według agencji, aby osiągnąć cel COP28, moc zainstalowana odnawialnych źródeł energii musiałaby wzrosnąć z 3,9 terawatów (TW) obecnie do 11,2 TW do końca dekady.
Energia słoneczna jest jedyną technologią odnawialną rozwijającą się na wymaganym poziomie. Aby osiągnąć przewidywany udział, lądowa energetyka wiatrowa musi się potroić, podczas gdy morska energetyka wiatrowa i bioenergia powinny wzrosnąć sześciokrotnie. Moc geotermalna powinna rosnąć 35 razy szybciej niż w ubiegłym roku.
IRENA twierdzi, że w kwestii efektywności energetycznej „poczyniono niewielkie postępy” w ciągu ostatniego roku. Podczas gdy sprzedaż pojazdów elektrycznych osiągnęła w ubiegłym roku rekordowy poziom 18% całkowitej globalnej sprzedaży samochodów, agencja ostrzega, że sytuacja pomp ciepła jest tragiczna: po krótkim wzroście w 2022 r., ich sprzedaż spadła o 3% w 2023 r., ze szczególnie zauważalnym spadkiem w Europie.