Choć Pracownicze Plany Kapitałowe funkcjonują już od kilku lat, wiele firm wciąż nie dopełnia obowiązków wynikających z ustawy. Jedni twierdzą, że „PPK ich nie dotyczy”, inni odkładają podpisanie umowy o zarządzanie albo nie informują pracowników o możliwości oszczędzania. Tymczasem – jak podkreśla Marta Damm-Świerkocka, Członek Zarządu PFR Portal PPK – przepisy są jednoznaczne: niemal każdy pracodawca musi PPK wdrożyć, a ignorowanie tego obowiązku może skutkować poważnymi konsekwencjami finansowymi. W rozmowie tłumaczy, jakie wyjątki przewiduje ustawa, jakie kary grożą pracodawcom oraz jak pracownicy mogą dochodzić swoich praw, gdy firma nie realizuje ustawowych obowiązków.
Pracodawcy a obowiązki w PPK
Iga Leszczyńska: Jeśli pracodawca nie jest mikroprzedsiębiorcą ani nie prowadzi Pracowniczego Programu Emerytalnego, czyli PPE, a mówi pracownikom, że „u niego nie ma PPK” – czy to prawda?
Marta Damm-Świerkocka: Krótko mówiąc nie. Każdy podmiot, który zatrudnia chociaż jedną osobę zatrudnioną w rozumieniu ustawy o PPK, musi wdrożyć ten program. Poza tymi dwoma wyjątkami, czyli pracodawcą, który jest mikroprzedsiębiorcą i wszyscy pracownicy złożyli mu deklarację o rezygnacji oraz firmami, które prowadzą PPE, zwalniające ich ze stosowania ustawy o PPK.
Przy czym uwaga: U mikroprzedsiębiorcy wystarczy, że jeden pracownik zgłosi chęć uczestniczenia w PPK i wtedy taki mikroprzedsiębiorca będzie musiał PPK wprowadzić.
Ważne
Zasada jest prosta: dla pracodawcy PPK jest zawsze obowiązkowe, dla pracownika jest dobrowolne.
IL: Co w takiej sytuacji może zrobić pracownik? Gdzie może zgłosić takie nieprawidłowości?
MDŚ: Może zgłosić taką sprawę do Państwowej Inspekcji Pracy. Jest to jedyny organ, który przeprowadza kontrole w zakresie PPK. Jeżeli u takiego pracodawcy nie ma PPK, a przynajmniej on tak twierdzi, to nie zbiera też rezygnacji, w związku z czym pracownikowi, który nie złożył rezygnacji, przysługuje normalnie PPK i może dochodzić swoich roszczeń w tym zakresie, również tych zaległych.
PPK a kary dla Pracodawców
IL: Czy przewidziane są kary dla pracodawców, którzy nie dopełniają obowiązków związanych z PPK?
MDŚ: Są przewidziane kary dla pracodawców, którzy zniechęcają do zapisania się do PPK lub wręcz uniemożliwiają zapisanie się do PPK. Może to być kara grzywny w wysokości do 1,5 proc. funduszu wynagrodzeń w danym podmiocie w roku obrotowym, który poprzedza popełnienie tego czynu zabronionego.
Kara może być nałożona m.in. na pracodawcę, który nie zawarł umowy o zarządzanie PPK w terminie. Te półtora procent funduszu wynagrodzeń w danym roku to naprawdę bardzo dotkliwa kara dla pracodawcy.
Wezwanie z PFR
IL: Co dzieje się, gdy pracodawca otrzyma wezwanie z PFR? Jakie są dalsze kroki?
MDŚ: PFR co roku musi wysyłać takie wezwania. W procesie legislacji jest mała nowelizacja ustawy, która pozwoli to zrobić elektronicznie, poprzez ZUS PUE. Po pandemii niestety wróciła opcja wysyłania papierowych wezwań do zawarcia umowy o zarządzanie PPK. Pracodawca, w przypadku gdy spełnia warunki zwolnienia z PPK, czyli jest mikroprzedsiębiorcą i wszyscy mu złożyli rezygnację z uczestniczenia w PPK, po prostu odpisuje na takie wezwanie, że spełnia warunki nieuczestniczenia w PPK i to wszystko.
Widzimy jednak, że po każdej wysyłce wezwań, niektórzy pracodawcy zawierają umowę o zarządzanie PPK i zaczynają udostępniać swoim pracownikom możliwość oszczędzania w PPK.
Te wezwania są takim przypomnieniem, że PPK istnieje. Mam wrażenie, że w tych najmniejszych firmach, które na początku były najbardziej oporne, bo wiadomo, że PPK jest dla pracodawcy kosztem, nastawienie już się zmienia. Obecnie najbardziej dynamicznie przyrastają nam właśnie uczestnicy w tych firmach zatrudniających poniżej 20 osób. To cieszy, że pracownicy sami już są na tyle świadomi, że zgłaszają pracodawcom chęć uczestniczenia w PPK.
Zapraszamy na pogłębiony wywiad z Martą Damm-Świerkocką o PPK, który zostanie opublikowany w piątek, 5 grudnia na infor.pl.