PPK. Co to takiego?
Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK) to prywatny system długoterminowego oszczędzania. Skierowany jest do wszystkich zatrudnionych osób i pozostaje przy tym całkowicie dobrowolny. Współtwórcami systemu jest jednocześnie pracownik, pracodawca i państwo. W założeniu oszczędności zgromadzone w ramach PPK mają zostawać wypłacone po skończeniu przez daną osobę co najmniej 60 lat.
Cały system wprowadzony został na podstawie ustawy z dnia 4 października 2018 roku o pracowniczych planach kapitałowych. Ustawa ta weszła w życie 1 stycznia 2019 roku. Programem zarządza Polski Fundusz Rozwoju (PFR) oraz spółka zależna PFR Portal PPK. Całość systemu nadzoruje Komisja Nadzoru Finansowego (KNF).
W jaki sposób i kiedy można wypłacić z PPK? Zasady dla osób po 60. roku życia
Przepisy określają, w jaki sposób i kiedy można wypłacić z PPK zgromadzone środki. Z założenia powinny być one wypłacane dopiero po osiągnięciu przez uczestnika programu 60. roku życia. Odbywa się to na jego wniosek, a od wypłaty nie jest pobierany podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki).
W takiej sytuacji od razu po złożeniu wniosku następuje jednorazowa wypłata 25 proc. oszczędności. Wyjątek stanowi sytuacja, w której sam wnioskodawca zdecydował we wniosku o innym terminie wypłaty. Pozostałe 75 proc. zgromadzonych środków wypłacane jest w równych, comiesięcznych ratach przez minimum 10 lat (120 rat).
Wypłata z PPK przed ukończeniem 60. roku życia. Kto może to zrobić?
Istnieją jeszcze inne sytuacje, kiedy można wypłacić z PPK zgromadzone w jego ramach oszczędności bez ich pomniejszania. Może to nastąpić przed ukończeniem przez uczestnika 60. roku życia. Wypłata ta odbywa się również na jego wniosek. Wypłata bez pomniejszania środków jest jednak możliwa tylko w dwóch przypadkach. Mowa o wypłacie środków w szczególnych sytuacjach życiowych. Wówczas nie jest pobierany od niej podatek od zysków kapitałowych.
Pierwszy ze wspomnianych przypadków to cele mieszkaniowe. Wypłata z PPK stanowi tu rodzaj pożyczki na pokrycie wkładu własnego w związku z budową lub przebudową budynku mieszkalnego. Z tego rodzaju wypłaty dana osoba skorzystać może tylko raz i to pod warunkiem, że w momencie składania wniosku nie skończyła 45 lat. Uczestnik PPK może dokonać jednorazowej wypłaty do 100 proc. zgromadzonych środków, jednak z obowiązkiem ich zwrotu w wartości nominalnej. Zwrot ten powinien rozpocząć się nie później niż 5 lat od dnia dokonania wypłaty środków. Na zwrot całości uczestnik PPK ma 15 lat, licząc od dnia, w którym nastąpiła wypłata środków zgromadzonych w ramach PPK.
Druga sytuacja, kiedy można wypłacić z PPK zgromadzone środki bez ich pomniejszania, to ciężka choroba uczestnika PPK, jego małżonka lub dziecka. Możliwa jest wówczas wypłata do 25 proc. zgromadzonych środków bez obowiązku zwrotu. Aby ją uzyskać należy do wniosku o wypłatę dołączyć zaświadczenie lekarskie potwierdzające chorobę. O taką wypłatę wnioskować można wielokrotnie. Każdy wniosek musi jednak dotyczyć osobnej choroby.
Zwrot środków z PPK bez podania przyczyny. Ile zostanie zwrócone?
Każdy uczestnik PPK może także w dowolnym momenciezrezygnować z uczestnictwa w programie bez podania przyczyny. W tym przypadku także powinien złożyć stosowny wniosek, tym razem nie o wypłatę, ale o zwrot. Otrzyma wówczas zwrot zgromadzonych dotychczas środków, jednak zostaną one pomniejszone o:
- 30 proc. wpłat dokonywany przez pracodawcę,
- całość wpłat dokonywanych przez państwo (wpłata powitalna i dopłaty roczne),
- 10 proc. podatku od zysków kapitałowych.
Mimo tych potrąceń kwota zwrotu będzie dla pracownika korzystna. Otrzyma z PPK więcej środków niż wpłacił.
Jak wynika z danych otrzymanych przez Dziennik Gazetę Prawną z Polskiego Funduszu Rozwoju coraz więcej Polaków wypłaca środki zgromadzone na swoich rachunkach w ramach Pracowniczych Planów Kapitałowych (PPK). Osób takich było:
- 3,57 proc. w 2021 roku,
- 5,64 proc. w 2022 roku,
- 8,98 proc. w 2023 roku.