Koniec 800 plus. Zamiast tego 172 800 złotych jednorazowo na każde urodzone dziecko. To rozwiąże problem małej dzietności?

Najniższy w historii poziom dzietności w Polsce jako uzasadnienie dla zastąpienia świadczenia 800 plus jednorazową wypłatą w wysokości 172 800 złotych na każde urodzone dziecko

Z danych portalu Birth Gauge, który monitoruje światowe trendy demograficzne i spadek liczby urodzeń, obejmujących pierwsze półrocze 2025 roku wynika, że w porównaniu z tym samym okresem roku 2024, w Polsce urodziło się o około 11 tysięcy dzieci mniej. Z najnowszych analiz wynika również, że współczynnik dzietności (TFR – Total Fertility Rate), czyli liczba dzieci, które przeciętna kobieta urodziłaby w ciągu całego okresu rozrodczego (od 15. do 49. roku życia), spadł do poziomu 1,04. Dla porównania – w 2024 roku wskaźnik ten wynosił 1,11, w 2023 roku 1,16, a jeszcze w 2020 roku 1,45.

Pod koniec maja Główny Urząd Statystyczny podał natomiast ostateczne dane za rok 2024. Wynika z nich, że w 2024 roku współczynnik dzietności w Polsce osiągnął poziom 1,099, co stanowi najniższy wynik w historii pomiarów. Rok wcześniej wskaźnik ten wynosił 1,158. Dla porównania, według danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 1990 roku TFR wynosił 1,991, a więc był bliski poziomu zapewniającego prostą zastępowalność pokoleń.

Problemy mieszkaniowe przyczyną niskiej dzietności w Polsce?

Autor petycji nr BKSP-155-X-668/25, która 19 sierpnia 2025 roku wpłynęła do Sejmu przyczyny niskiej dzietności w Polsce upatruje się w problemach mieszkaniowych młodych ludzi. - Głównym powodem małej dzietności są problemy mieszkaniowe młodych ludzi w związku, i nie adekwatne ceny własnego M. Do zarobków (pisownia oryginalna – przyp. red.) – czytamy w petycji.

Na złe warunki mieszkaniowe, które mają stanowić jedną z głównych barier powstrzymujących młodych dorosłych w Polsce przed decyzją o posiadaniu dzieci wskazują również dane BGK oraz Fundacji Batorego. Według nich aż 32 proc. osób w wieku produkcyjnym wskazuje brak odpowiednich warunków mieszkaniowych jako kluczowy czynnik zniechęcający do założenia rodziny. Wysokie ceny nieruchomości, trudności w uzyskaniu kredytu hipotecznego oraz ograniczona dostępność mieszkań na wynajem mają sprawiać, że wielu młodych ludzi odsuwa w czasie decyzję o posiadaniu potomstwa.

Świadczenie 800 plus jako kluczowy program wspierania dzietności w Polsce

Kluczowym elementem polityki prorodzinnej, który miał na celu zwiększenie dzietności i wsparcie finansowe rodzin jest świadczenie 800 plus. To comiesięczna forma wsparcia dla rodzin z dziećmi. Przysługuje na każde dziecko do ukończenia 18. roku życia, niezależnie od dochodów rodziny.

O świadczenie mogą się ubiegać:

• matka, ojciec lub opiekun faktyczny dziecka, z którym dziecko mieszka albo na którego jest utrzymaniu,
• opiekun prawny dziecka,
• rodzic zastępczy dziecka,
• osoba prowadząca rodzinny dom dziecka,
• dyrektor placówki opiekuńczo-wychowawczej,
• dyrektor regionalnej placówki opiekuńczo-terapeutycznej,
• dyrektor interwencyjnego ośrodka preadopcyjnego,
• dyrektor domu pomocy społecznej.

Świadczenie nie przysługuje jeśli:

• dziecko pozostaje w związku małżeńskim,
• dziecko zostało umieszczone w instytucji, która zapewnia nieodpłatne pełne utrzymanie: w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, schronisku dla nieletnich, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym, zakładzie karnym, szkole wojskowej lub innej szkole,
• pełnoletnie dziecko ma ustalone prawo do świadczenia wychowawczego na własne dziecko,
• świadczenie o podobnym charakterze przysługuje na dziecko za granicą (nie dotyczy to świadczeń z państw członkowski UE/EFTA lub z Wielkiej Brytanii).

W Sejmie pojawiła się petycja w sprawie zmiany sposobu wypłacania świadczenia wychowawczego

19 sierpnia 2025 roku do Sejmu wpłynęła petycja w sprawie zmiany sposoby wypłacania świadczenia wychowawczego. Autor wniosku zaproponował, aby świadczenie to było wypłacane jednorazowo z góry – w wysokości 172 800 zł na każde urodzone dziecko, zamiast w miesięcznych ratach do ukończenia przez nie 18. roku życia. Pomysłodawca argumentuje, że taka forma wsparcia mogłaby realnie poprawić sytuację młodych rodzin, które zmagają się z trudnościami mieszkaniowymi oraz wysokimi cenami nieruchomości. Jednorazowa wypłata znacznej sumy miałaby umożliwić inwestycję w zakup lub budowę własnego domu, co – zdaniem autora petycji – mogłoby zachęcić więcej osób do zakładania rodzin i posiadania dzieci, wspierając w ten sposób wzrost dzietności w Polsce.

Na jakim etapie jest obecnie rozpatrzenie petycji w sprawie zmiany sposobu wypłacania świadczenia wychowawczego?

Petycja nr BKSP-155-X-668/25 w sprawie zmiany sposobu wypłacania świadczenia wychowawczego, aby było ono wypłacane jednorazowo z góry – w wysokości 172 800 zł na każde urodzone dziecko, zamiast w miesięcznych ratach do ukończenia przez nie 18. roku życia, w dniu 19 sierpnia 2025 roku została złożona do Sejmu, a 27 sierpnia 2025 roku – skierowana do Komisji do Spraw Petycji. Obecnie nie ustalono jeszcze terminu posiedzenia, na którym posłowie zasiadający w tej Komisji mieliby zająć się rozpatrzeniem petycji.