Czy kryzys demokracji to fakt? Odpowiedzi dostarczy ten raport

1 Polski system polityczny został uznany przez Economist Intellinece Unit jako demokracja wadliwa. W ciągu ostatnich 10 lat publikowania indeksu Polska tylko jeden raz osiągnęła gorszy wynik (w 2010 roku). EIU zdecydowanie najwyżej oceniło nad Wisłą proces wyborczy i pluralizm partii politycznych oraz przestrzeganie praw człowieka. Autorzy raportu uważają, że w 2015 roku największej poprawy wymaga stan kultury politycznej oraz sposób funkcjonowania rządu. Na fot. Pałac Prezydencki w Warszawie, 16.06.2014

2 Pierwszą dziesiątkę zestawienia najsprawniej funkcjonujących demokracji zamyka Holandia. Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że jej ocena w ciągu ostatnich lat uległa znacznemu pogorszeniu. Jeszcze w 2006 i 2008 roku osiągnęła kolejno 9,66 i 9,53 pkt., natomiast od 2010 roku jej wynik nie przekroczył 9 pkt. Zdaniem autorów największej poprawy w Kraju Tulipanów wymaga jakość kultury politycznej. Dosyć słabo oceniono też sprawność funkcjonowania tamtejszego rządu.

3 Australia to jeden z trzech anglosaskich krajów, które znalazły się w czołówce zestawienia. Autorzy badania wzorowo oceniają w tym państwie przestrzeganie praw człowieka (maksymalna ocena). Zdecydowanie największej poprawy wymaga ich zdaniem poziom uczestnictwa obywateli w życiu politycznym. Na zdj. parlament Australii, Canberra.

4 Wyniki pracy przeprowadzonej przez EIU potwierdzają powszechnie panujące przekonanie o wysokiej jakości skandynawskiej demokracji. Najsłabszą, biorąc pod uwagę tylko państwa tej grupy, dysponuje Finlandia. Autorzy najsurowiej ocenili tam partycypację polityczną obywateli, za wzorowy uznali zaś przebieg procesu wyborczego oraz poziom pluralizmu. W Finlandii obowiązuje demokracja parlamentarna oraz dwie izby parlamentu.

5 Kanada charakteryzuje się największą stałością jakości demokracji spośród wszystkich analizowanych państw. Od 2006 roku jej ogólna wartość indeksu właściwie nie uległa zmianie (plasuje się w granicach 9,07-9,08). Najsilniejszą stroną tamtejszej demokracji jest przestrzeganie praw człowieka (maksymalna ocena). Największej poprawy wymaga zaś poziom uczestnictwa obywateli w życiu politycznym. Na fot. Winnipeg, stolica stanu Manitoba w Kanadzie. Fot. Shutterstock

6 Szwajcaria jest krajem federalnym (podobnie jak USA czy Kanada). Oznacza to, że podzielona jest na kantony, które mają dużą odrębność, a władza i procesy decyzyjne podejmowane są przy maksymalnym udziale danych społeczności. Dominuje tam też demokracja bezpośrednia, tzn. że większość decyzji zapada na drodze referendalnej. Pomimo tego EIU uważa, że największą słabością tamtejszej demokracji jest uczestnictwo obywateli w życiu politycznym. Na fot. Glacier Express, Szwajcaria

7 Dania jest monarchią konstytucyjną i demokracją parlamentarną. W tamtejszym parlamencie istnieje tylko jedna izba. Autorzy indeksu oceniają wysoko niemal wszystkie aspekty tamtejszej demokracji (oceny powyżej 9 pkt.) poza partycypacją polityczną (ocena 8,33). Chociaż kraj ten utrzymał w zestawieniu wysoką pozycję, to jego ocena w ciągu ostatnich dwóch lat uległa znacznemu obniżeniu.

8 Jakość nowozelandzkiej demokracji nie uległa zmianie od 2010 roku i jest oceniana bardzo wysoko. Żadnej poprawy nie wymaga jakość procesu wyborczego oraz pluralizmu. Wzorowo jest także przestrzegane zapewnienie swobód obywatelskich. Największą słabością tamtejszego systemu politycznego jest relatywnie niski poziom kultury politycznej. Na zdj. Auckland (Nowa Zelandia), autor: Partyzane, licencja: Creative Commons Attribution 3.0 Unported

9 Szwecja potwierdza jedną prawidłowość, która uwidoczniła się w raporcie EIU. Najsłabszą stroną demokracji większości państw (w tym mogących się pochwalić jej wysoką jakością) jest zaangażowanie obywateli w życie polityczne. Poza tym aspektem kraj Trzech Koron otrzymał bardzo wysokie oceny (ponad 9,5) we wszystkich pozostałych. Ocena szwedzkiej demokracji wyraźnie osłabła jednak w porównaniu do wyników z poprzednich lat. Na fot. Sztokholm, Szwecja.

10 W Islandii występuje demokracja parlamentarna z jedną izbą parlamentu. Kompetencje prezydenta w kraju są bardzo ograniczone, a za większość kluczowych decyzji odpowiada liczący ponad 60 członków parlament. Wyznaczany przez prezydenta premier stanowi władzę wykonawczą. Autorzy raportu uznali na wyspie za idealny pluralizm, organizację wyborów oraz kulturę polityczną. Na fot. Reykjavik, Islandia, fot. Paul Taggart/Bloomberg

11 Zdecydowanie bezkonkurencyjna pod względem indeksu demokracji okazała się Norwegia. Kraj ten może się zresztą pochwalić stałym progresem w zakresie jakości systemu politycznego. Na drugą w zestawieniu Islandią Norwegia ma aż 0,35 pkt. przewagi. Skandynawski kraj może się pochwalić maksymalnymi ocenami w 4 z 5 kategorii. Od ideału odbiega w tym kraju zdaniem autorów raportu jedynie funkcjonowanie rządu. Norwegia jest jednoizbową demokracją parlamentarną. Na zdj. Oslo, stolica Norwegii. Na pierwszym planie ratusz, w którym corocznie przyznaje się pokojową nagrodę Nobla.