Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
MIPEX – kto za tym stoi?
MIPEX, czyli Migrant Integration Policy Index, to najobszerniejszy i najczęściej cytowany indeks oceniający polityki integracyjne w krajach UE i poza nią. Opracowywany jest przez Migration Policy Group (MPG) – niezależny think tank z siedzibą w Brukseli, specjalizujący się w badaniach i doradztwie w zakresie migracji, integracji i antydyskryminacji.
Autorami raportu MIPEX 2025 są Başak Yavçan i Marianna Gorgerino, a dane pochodzą z lat 2020–2023/24. W ocenie wykorzystano 58 wskaźników w ośmiu obszarach polityki: m.in. rynek pracy, edukacja, zdrowie, dostęp do obywatelstwa i polityka antydyskryminacyjna.
Jak podkreślono w komunikacie prasowym MPG, „w całej UE migranci mają wprawdzie często zapewnione podstawowe prawa i pewne poczucie bezpieczeństwa długoterminowego, ale nie równe szanse”.
Polska – drobny progres, ale wciąż problem z integracją
Polska odnotowała wzrost o 4 punkty w stosunku do poprzedniej edycji raportu, co jest jednym z lepszych wyników w regionie, ale wciąż nie wystarcza, by mówić o skutecznej integracji. Najlepiej wypadliśmy w polityce antydyskryminacyjnej (56/100), jednak to nadal poniżej unijnej średniej.
Szczególnie słabo Polska prezentuje się w obszarze zdrowia (33 punkty), rynku pracy (43) oraz wspomnianej partycypacji politycznej – wszystkie te wyniki sytuują nas poniżej średnich dla UE.
Uchodźcy z Ukrainy: sprawdzian dla systemu
Wojna w Ukrainie była papierkiem lakmusowym dla polityk integracyjnych wielu państw, w tym Polski. Jak podkreślono w raporcie, napływ uchodźców przyczynił się do „pozytywnych, lecz ograniczonych” efektów w obszarze edukacji i ochrony zdrowia, zwłaszcza w Europie Wschodniej.
/>
W Polsce rozwinęły się m.in. programy wsparcia w szkołach, tłumaczenia materiałów edukacyjnych i poradnictwo wielojęzyczne. Ale – jak zauważyła Başak Yavçan – „jego wpływ na szerszy i trwały dostęp do usług pozostaje ograniczony”.
Europa – integracja w stagnacji
Średnia dla krajów UE wynosi 54 punkty, co oznacza stagnację i niewielki postęp w porównaniu do 2019 roku. Liderami są Szwecja (86), Finlandia (84) i Portugalia (83). Najsłabszy wynik dotyczy partycypacji politycznej (37), gdzie odnotowano nawet spadki względem poprzedniej edycji raportu.
/>
W komentarzu dla mediów, Marianna Gorgerino podkreśliła:
„Tam, gdzie kraje obniżały bariery – na przykład poprzez szybsze uznawanie kwalifikacji lub wzmacnianie organów ds. równości – widzimy wymierne postępy. Jednak zaostrzenie zasad przyznawania obywatelstwa i łączenia rodzin grozi pozostawieniem ludzi w zawieszeniu i utrudnia długofalową integrację”.
Czy raport MIPEX coś zmienia?
Choć raport MIPEX nie ma mocy prawnej, może wpływać na postrzeganie Polski na arenie międzynarodowej, szczególnie w kontekście przestrzegania europejskich wartości, takich jak równość, integracja i demokracja. Jednak wewnątrz kraju narracja polityczna w ostatnich latach coraz częściej zmierza w kierunku ograniczania praw migrantów. Przykładem jest niedawna deklaracja Prezydenta RP, który zapowiedział projekt ustawy wydłużającej proces uzyskiwania polskiego obywatelstwa – co stoi w sprzeczności z rekomendacjami raportu MIPEX. Eksperci MIPEX apelują o ułatwienia w dostępie do obywatelstwa i wzmacnianie pozycji migrantów w życiu publicznym, co raczej nie będzie popularne w Polsce.
Tego typu decyzje – jak zauważają autorzy raportu – „mogą prowadzić do utrwalenia wykluczenia społecznego i osłabienia spójności demokratycznej”, co jest szczególnie niepokojące w kontekście przyszłości systemu wartości Unii Europejskiej.
