rozwiń >

Szkoły wciąż widzą w AI zagrożenie, nie szansę

Choć w erze sztucznej inteligencji zmiana systemu nauczania w polskiej oświacie jest konieczna, szkoły wciąż traktują ją jako koszt i zagrożenie, a nie inwestycję. Wynika to z właśnie opublikowanej „Białej księgi AI w polskiej szkole”, opracowanej przez Sekcję Edukacji Cyfrowej Komitetu Informatyki PAN. Jego twórcy podkreślają m.in. konieczność wprowadzenia w polskich szkołach hybrydowej formy dydaktyki, podążającej za możliwościami związanymi z globalnym rozwojem branży EdTech oraz realnej współpracy placówek z rynkowymi partnerami z tego sektora.

Eksperci wskazują również liczne możliwości wykorzystania technologii w edukacji oraz istotę zmiany postrzegania roli nauczyciela w procesie nauczania – w kierunku moderatora procesu kształcenia.

Rodzice krytykują przestarzałe metody nauczania

Jak wykazało badanie „Jakość edukacji w Polsce”, przeprowadzone przez działającą na rynku EdTech platformę Novakid, co trzeci polski rodzic nie jest zadowolony z obecnej podstawy programowej realizowanej w szkołach podstawowych, co wielu z nich argumentuje przestarzałymi metodami edukacyjnymi oraz ich subiektywnym poczuciem zbędności części tematów.

Głównym powodem stojącym za tymi nastrojami jest niski stopień wykorzystania nowoczesnych narzędzi, m.in. opartych na sztucznej inteligencji.

EdTech i AI – najszybciej rosnący segment edukacji

Polski system szkolnictwa pozostaje w oderwaniu od globalnego, intensywnego rozwoju branży EdTech. Co istotne - segment AI w edukacji, obejmujący przedszkola, szkoły podstawowe i szkoły średnie, jest obecnie najbardziej dynamiczną i perspektywiczną częścią sektora EdTech.

Raport „Biała księga AI w polskiej szkole” wskazuje, że dotychczas polska oświata nie podjęła zdecydowanych kroków, które miałyby na celu realne nadążenie za innymi, wysoko rozwiniętymi państwami w kontekście wdrażania AI. Wśród tych działań są np. szeroko zakrojone szkolenia mające na celu podniesienie kwalifikacji nauczycieli czy edukacja dzieci w kontekście bezpiecznego i odpowiedzialnego korzystania ze sztucznej inteligencji.

Sztuczna inteligencja dzięki swojej elastyczności i wszechstronności w zakresie personalizacji, automatyzacji czy analityki już dziś rewolucjonizuje światową edukację, co wymaga właściwej zmiany podejścia do programu nauczania. AI jest technologią transdyscyplinarną, co stwarza możliwości jej praktycznego zastosowania nie tylko na lekcjach informatyki czy matematyki, ale także na lekcjach większości przedmiotów, np. geografii, plastyki, muzyki, lekcjach języka polskiego czy języków obcych.

Nowoczesne techniki nauczania dzięki sztucznej inteligencji

Integracja AI i analityki danych umożliwia wprowadzenie nowoczesnych technik nauczania, które są dostosowane do indywidualnego tempa i stylu nauki. Wdrożenie odpowiednich algorytmów pozwala na analizę postępów ucznia i automatyczne dostosowywanie trudności i rodzaju zadań do jego aktualnego poziomu wiedzy.

Dodatkowo istotną społecznie zaletą sztucznej inteligencji jest jej wykorzystanie we wspieraniu inkluzywnej edukacji. AI dostarcza narzędzia, które sprawiają, że materiały naukowe są łatwo dostępne i właściwie przystosowane do uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Przykładem jest technologia Text-to-Speech oraz funkcja rozpoznawania mowy, które umożliwiają interakcję i przyswajanie treści w alternatywny sposób. Są one kluczowe w zmniejszaniu tzw. luk edukacyjnych i oferowaniu specjalistycznego wsparcia, zgodnie z priorytetami zrównoważonego rozwoju edukacyjnego. Rozwój AI w szkołach jest silnie uzasadniony przez jego zdolność do zapewniania cyfrowej równości i dostępu do zasobów dla wszystkich uczniów.

EdTech i AI sprawdzają się w nauce języków obcych

Konkretnym obszarem, w którym AI osiąga wysoką skuteczność i staje się tzw. gamechangerem, jest nauczanie języków obcych, szczególnie w zakresie umiejętności konwersacyjnych. Przełomowym zastosowaniem AI jest automatyczna ocena wymowy, która oferuje uczniom natychmiastową, obiektywną i niezwykle szczegółową informację zwrotną. Skuteczność automatycznej oceny wymowy została potwierdzona badaniami. Wykazano, że uczniowie korzystający z AI osiągają znacznie wyższe wyniki w testach wymowy w porównaniu do grupy kontrolnej. Uczniowie wysoko ocenili funkcje natychmiastowego feedbacku i interaktywności, które precyzyjnie wskazywały konkretne błędy, znacząco poprawiając ich kompetencję językową.

Branża edukacji języków obcych z wykorzystaniem narzędzi EdTech i sztucznej inteligencji prężnie rozwija się również w Polsce. – Od czerwca 2018 roku przeprowadziliśmy w Polsce niemal 5 milionów lekcji dla ponad 127 tysięcy dzieci, co pokazuje, jak duże jest zapotrzebowanie na nowoczesne formy nauki języka. W tym roku Polska znalazła się na 10. miejscu w rankingu znajomości angielskiego jako drugiego języka, co potwierdza również rosnącą świadomość potrzeby nauki od najmłodszych lat. Ponadto w październiku tego roku osiągnęliśmy globalnie liczbę ponad miliona uczniów, którzy w ciągu naszej 8-letniej działalności, wzięli udział w co najmniej jednej lekcji na platformie – to dla nas dowód, że rodzice coraz częściej wybierają elastyczne modele edukacji, łączące doświadczenie nauczyciela i nowoczesne technologie – mówi Max Azarov, CEO Novakid.

Sztuczna inteligencja wspiera nauczyciela, a nie go zastępuje

Autorzy Białej Księgi podkreślają, że technologia nie może zastąpić kompetencji społecznych i empatii nauczyciela – powinna natomiast wspierać jego pracę, pomagając dostosować tempo nauki i narzędzia dydaktyczne do indywidualnych potrzeb uczniów. Właśnie dlatego rekomendowany kierunek to humanocentryczny model hybrydowy, w którym rola nauczyciela w procesie nauczania zmienia się w kierunku moderatora procesu kształcenia zamiast zamiast osoby jednostronnie przekazującej wiedzę faktograficzną.

Taki kierunek działania wyznaczają również marki z sektora EdTech - zauważają one potrzebę zmian i rozwoju wobec potencjału sztucznej inteligencji. Jednym z przykładów jest transakcja, w ramach której platforma Novakid nabyła brytyjską aplikację Lingumi, oferującą interaktywne lekcje wspomagane sztuczną inteligencją. Fuzja ta umożliwiła Novakid stworzenie kompleksowego, hybrydowego ekosystemu nauki, który łączy narzędzia AI do samodzielnej nauki, elementy gamifikacji i zajęcia online na żywo z native speakerami. Taki model pozwala na skuteczne przyswajanie języka od najmłodszych lat.

Nowy standard edukacji: człowiek i technologia razem

Model hybrydowy jawi się jako optymalny standard skrojony pod dzisiejszą rzeczywistość. Skoro AI wykazuje słabości w rozwijaniu kreatywności i wyższego myślenia, ale jest niezrównana w automatyzacji i diagnostyce podstaw, najbardziej efektywna strategia rynkowa polega na integracji obu elementów. AI może przejąć fundamentalne zadania powtarzalności, diagnozy i ćwiczenia wymowy, podczas gdy “realny” nauczyciel koncentruje się na kontekście kulturowym, płynności w naturalnych sytuacjach i rozwoju zaawansowanych umiejętności komunikacyjnych.

– Rozwój platform do nauki języków napędzany przez AI to globalny trend, który coraz więcej marek przekuwa w nowe rozwiązania. W Novakid naszym celem jest stworzenie korepetytora AI, który będzie stanowił wsparcie, a nie zastępstwo dla nauczyciela. Jego głównym zadaniem będzie pomoc w powtarzaniu i przyswajaniu wiedzy pomiędzy zajęciami z “realnym” prowadzącym. Dzięki takiej funkcji dzieci będą miały możliwość powtórki słownictwa czy wzięcia udziału w krótkich, angażujących rozmowach poza lekcjami z lektorem - każda sesja obejmie zarówno ćwiczenia mówienia, jak i słuchania. Jesteśmy przekonani, że to atrakcyjne rozwiązanie pozwoli naszym uczniom efektywniej przyspieszać postępy osiągane podczas tradycyjnych korepetycji – tłumaczy Max Azarov, CEO Novakid.

Przyszłość edukacji nie sprowadza się do pytania, czy AI zastąpi nauczyciela, lecz jak człowiek i technologia mogą się wzajemnie uzupełniać. Model hybrydowy – łączący empatię, doświadczenie i kontekst kulturowy z analitycznymi możliwościami sztucznej inteligencji – staje się dziś najbardziej obiecującym kierunkiem rozwoju nauczania.

Źródło:

Novakid