Jak elastyczny jest polski rynek pracy? [RAPORT]

Zdaniem autorów raportu, który został opracowany przez GIGLIKE i EY, taki wskaźnik obrazuje z jednej strony dotychczasowe wysiłki, by rynek pracy uczynić elastycznym, a z drugiej wielki potencjał rynku na dalsze uelastycznianie się, czyli wzrost wskaźnika.

Problematyczne dla przedsiębiorstw są kwestie związane z otoczeniem prawnym i gospodarczym

Na raport "GIGbarometr Barometr elastyczności rynku pracy 2023", składają się trzy elementy: otoczenie, firma, ludzie. Jak wskazano, o ile czynnik ludzki, a więc zadowolenie firm ze współpracy z niezależnymi profesjonalistami, oceniany jest dość wysoko, o tyle problematyczne dla przedsiębiorstw są kwestie związane z otoczeniem prawnym i gospodarczym, a sama liczba niezależnych specjalistów w firmach pozostaje niewielka.

Jak podano GIGbarometr w perspektywie otoczenie wyniósł 4,1 w dziesięciopunktowej skali, co zdaniem autorów dobrze odzwierciedla istniejący dziś stan prawny, który ani istotnie nie zachęca firm do stosowania elastycznych form współpracy, ani nie oferuje szczególnych ułatwień w tym względzie.

Z kolei wynik perspektywy firma to 2,2 w dziesięciopunktowej skali, co według raportu, dobrze przedstawia poziom częstości stosowania elastycznych form współpracy w przedsiębiorstwach na dzień dzisiejszy. W dużej mierze królują umowy cywilnoprawne, które są dziś najprostszym przejawem elastycznej współpracy. Funkcje IT i marketingu w dużych firmach z przewagą kapitału zagranicznego mają zdecydowanie wyższy poziom adopcji elastyczności w strukturze zatrudnienia na tle całego rynku.

Najwyższy wynik - 7,2 zanotowała perspektywa "ludzie". Opisuje ona, jak są oceniani niezależni profesjonaliści i właśnie elastyczne formy współpracy. "Wysoki wskaźnik w tym obszarze daje nadzieję, że to właśnie ta jakość współpracy może być motywacją do odważniejszego i na szerszą skalę stosowania nowoczesnych struktur współpracy w firmie. Trudno dziś odpowiedzieć jednoznacznie czy poziom wskaźnika jest wysoki czy niski. Jako że przeprowadzamy to badanie po raz pierwszy, i wyłącznie w Polsce, to otrzymane dane staną się dobrym materiałem porównawczym dla przyszłych przeglądów" - wskazano w raporcie.

W raporcie podano też, że dostępność elastycznych form współpracy to odpowiedź na oczekiwanie osób pracujących w firmie. Wskazuje na to 45 proc. ogółu firm i 75 proc. największych firm. Niezależni profesjonaliści cenią sobie zwłaszcza poczucie zadowolenia z sytuacji finansowej i możliwość podejmowania zleceń dla różnych podmiotów.

58 proc. polskich firm stosuje elastyczne formy współpracy

Z raportu wynika, że 58 proc. polskich firm stosuje elastyczne formy współpracy, obejmujące umowy cywilnoprawne oraz B2B. Najbardziej otwarte są największe przedsiębiorstwa – w tej grupie elastyczne formy współpracy funkcjonują w czterech na pięciu podmiotach.

Z kolei 42 proc. firm ocenia aspekty prawne jako mające negatywny wpływ na uelastycznienie rynku pracy. 58 proc. przedsiębiorstw ocenia tak samo wpływ kwestii podatkowych, a nieco ponad 50 proc. wszystkich firm wskazuje sytuację ekonomiczną.

Podano też, że 68 proc. przedstawicieli dużych firm uważa, że znaczenie elastycznych form wzrośnie w ciągu najbliższych 12 miesięcy. Dużo bardziej sceptyczni są przedstawiciele MŚP.

Badanie przeprowadzono wśród 318 przedstawicieli polskich firm - od MŚP po największe korporacje (łączona metoda CATI + CAWI). Dotyczy ono podejścia tych firm do elastyczności, jeśli chodzi o formy współpracy, ale odnosi się też do oczekiwań samych pracowników widzianych z perspektywy ich zleceniodawców. Badanie przeprowadzono od 23 marca do 21 kwietnia 2023 r.

Wskaźnik GIGbarometr jest średnią arytmetyczną wskazań z trzech pytań, przedstawioną w skali 0–10. Im wyższa wartość wskaźnika, tym bardziej elastyczny rynek pracy w Polsce. Badanym zadano następujące pytania: w jakim stopniu obecna sytuacja gospodarcza sprzyja rozwojowi elastycznego rynku pracy? Jaki proc. kapitału ludzkiego w twojej firmie stanowią elastyczne formy współpracy (B2B, umowy cywilnoprawne)? Jak oceniasz poziom zadowolenia ze współpracy z niezależnymi profesjonalistami (B2B) w twojej firmie?