Warunki pracy nauczycieli do zmiany

Wokół warunków pracy nauczycieli od lat nieustająco toczy się dyskusja o konieczności wprowadzenia zmian. Dotyczy ona m.in. wysokości wynagrodzeń, czasu pracy, szkoleń, uczestnictwa w wycieczkach szkolnych i wielu innych zagadnień. Choć rządzący prowadzą rozmowy z organizacjami związkowymi reprezentującymi nauczycieli i wciąż pracują nad wprowadzeniem zmian w zakresie, który oceniają jako najistotniejszy, to stan rzeczy wciąż jest daleki od tego oczekiwanego przez nauczycieli. Tymczasem w wykazie prac legislacyjnych rządu pojawił się projekt ustawy o zmianie Karty Nauczyciela który zgodnie z zapowiedziami, ma zostać przyjęty w II kwartale 2025 roku. Wokół jakich zagadnień koncentrują się planowane zmiany?

Wyższe nagrody jubileuszowe i leczenie uzdrowiskowe przed emeryturą

Jak wynika z opisu istoty planowanych zmian, będą one dotyczyły co najmniej kilku zagadnień szczególnie istotnych dla nauczycieli, w tym czasu pracy, wynagrodzeń i nagrody jubileuszowej. Zaproponowano m.in.:
1) uregulowanie szczegółowych warunków obliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw w jednolity sposób dla nauczycieli szkół prowadzonych przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej;
2) zmianę przesłanki przydzielenia nauczycielowi godzin ponadwymiarowych tak, aby nauczyciela można było zobowiązać do pracy w godzinach ponadwymiarowych w szczególnych przypadkach wynikających z potrzeb szkoły;
3) wyeliminowanie przypadków przydzielania nauczycielom zastępstw za nieobecnych nauczycieli do realizacji w czasie, w którym powinni oni realizować zajęcia w ramach obowiązującego ich tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć, poprzez wyraźne wskazanie, że godziny doraźnych zastępstw nie mogą być realizowane w czasie realizacji przez nauczyciela zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, prowadzonych bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz ustalonych w planie zajęć tego nauczyciela;
4) rozszerzenie uprawnień nauczycieli w zakresie nagrody jubileuszowej – wysokość nagrody za 40 lat pracy miałaby wzrosnąć do 300% wynagrodzenia miesięcznego, a dodatkowo miałaby zostać wprowadzona nagroda za 45 lat pracy w wysokości 400% wynagrodzenia miesięcznego;
5) umożliwienie nauczycielom, którym do nabycia prawa do emerytury brakuje mniej niż rok, skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia na leczenie uzdrowiskowe lub rehabilitację uzdrowiskową;
6) uregulowanie kwestii ochrony przedemerytalnej w jednolity sposób dla nauczycieli zatrudnionych na podstawie mianowania oraz nauczycieli zatrudnionych na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony, z uwzględnieniem warunków wynikających z organizacji pracy szkoły. Co do zasady, nie będzie można wypowiedzieć stosunku pracy nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania albo umowy o pracę na czas nieokreślony, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku. Proponuje się jednak, aby ochrona ta nie miała zastosowania w szczególności w przypadku uzyskania przez nauczyciela prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, w przypadku całkowitej likwidacji szkoły oraz w przypadku uzyskania przez nauczyciela negatywnej oceny pracy;
7) przesunięcie terminu wypłaty składników wynagrodzenia, których wysokość może być ustalona jedynie na podstawie już wykonanych prac – składniki te będą wypłacane miesięcznie lub jednorazowo z dołu do piątego dnia miesiąca, następującego po miesiącu, za który przysługuje to wynagrodzenie;
8) doprecyzowanie przepisu, zgodnie z którym za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, wykonane w dniu wolnym od pracy, nauczyciel otrzymuje inny dzień wolny od pracy. Zaproponowano, aby w przepisie tym wskazano, również zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów wykonywane przez nauczyciela w dniu wolnym od pracy,
9) doprecyzowanie przepisu określającego warunki nabycia prawa do pierwszego urlopu dla poratowania zdrowia, tak aby nie rodził on wątpliwości interpretacyjnych