Kontrola cen miała być prowizorycznym środkiem wprowadzonym przez jeden z najbogatszych krajów świata, mającym na celu ochronę gospodarki, która w ponad 90 proc. opiera się na imporcie żywności.
Ale ponieważ skutki uboczne takiego ruchu coraz mocniej odbijają się na firmach i konsumentach, doświadczenie Kuwejtu może być lekcją dla rosnącej liczby państw na całym świecie, które narzucają lub przynajmniej debatują nad kontrolą cen, by poradzić sobie z rekordową inflacją.
„Kontrolowanie cen doprowadzi do niedoborów”, powiedział Eid Al-Shihri, ekonomista, który jest członkiem zarządu Kuwejckiego Towarzystwa Przedsiębiorców. „Kiedy rząd zamraża ceny, odchodzi od równowagi rynkowej, co wpływa na tych po stronie podaży na rynku”.
Nawet gdy światowe ceny żywności osiągają najwyższe poziomy w historii, a szoki podażowe mnożą się po rosyjskiej inwazji na Ukrainę, Kuwejt nadal trzyma się limitów cen, jakie firmy mogą ustalać za podstawowe artykuły spożywcze, odstraszając dostawców.
Stworzenie krajowego rozwiązania globalnego dylematu jest obarczone ryzykiem nawet w przypadku Kuwejtu, dużego producenta ropy naftowej, który jest jednym z beneficjentów wyższych cen energii.
Jako zabezpieczenie przed inflacją, kraj ten już teraz utrzymuje system hojnych dotacji rządowych, a także zapewnia obywatelom gwarantowane miejsca pracy.
Obrona przed pandemią
Jednak rząd zdecydował, że musi zrobić więcej, aby zabezpieczyć gospodarkę przed wstrząsami i przetrwać podczas pandemii. Ministerstwo Handlu i Przemysłu wydało w marcu 2020 r. decyzję o zamrożeniu wszystkich konsumpcyjnych cen żywności.
Mimo kontroli cen, inflacja w Kuwejcie jest nadal wyższa niż w krajach sąsiednich, a Międzynarodowy Fundusz Walutowy szacuje, że w tym roku wyniesie średnio 4,8 proc..
/>
Działania kontrolne cen nigdy jednak nie zostały zniesione, pomimo intencji, aby to zrobić. Teraz przynoszą one odwrotny skutek. Przegranych tej sytuacji jest wielu.
Według informatorów Bloomberga, którzy prosili o anonimowość, niektórzy producenci przekierowują część produktów z Kuwejtu. Czasami w ostatniej chwili wybierają rynki innych krajów Zatoki Perskiej, w których mogą zarobić i walczyć z mniejszą biurokracją.
Ostatnio jednym z bardziej problematycznych kwestii stała się dostawa kurczaków. Jedna z osób stwierdziła, że rządowa kontrola na rynku drobiu nie pozwala już na sprzedaż po ustalonej cenie. Według jednego z głównych sprzedawców w Kuwejcie, w najbliższych tygodniach w kraju może też zabraknąć cukru.
Według niektórych osób niedobory produktów na rynku będą poważnym zagrożeniem, jeśli firmom nie pozwoli się podnieść cen i jeśli przeszkody w logistyce – w tym ograniczenia dotyczące wielkości statków – nie zostaną zniesione.
Negatywne skutki dla konsumentów
Działania rządu już teraz pozbawiają konsumentów wyboru.
Jeden z największych sprzedawców detalicznych w Kuwejcie, który poprosił o anonimowość, powiedział, że zauważa zmniejszanie się wachlarza głównych towarów i wymienił listę dostawców, którzy zmniejszyli swoje oferty z powodu inflacji i ograniczeń cenowych.
„Kupcy nie mogą importować tego, czego potrzebują ludzie”, powiedział Mohammed Al-Saqer, przewodniczący Kuwejckiej Izby Przemysłowo-Handlowej. „Kontaktowaliśmy się z rządem w tej sprawie przez ostatnie 18 miesięcy. Decyzja jest błędna, ponieważ ceny wzrosły”.
Bloombergowi nie udało się uzyskać komentarza od Ministerstwa Handlu i urzędników państwowych.
/>
Paraliż decyzyjny
Dylematem dla władz kuwejckich jest to, że idea uwolnienia cen pozostaje niepopularna, mimo że polityka kontroli z dnia na dzień wydaje się coraz bardziej nie do utrzymania.
Podjęta dwa lata temu decyzja ministerstwa wciąż nie uwzględnia żadnych nowych kosztów, począwszy od dodatkowych kosztów logistycznych, aż po wzrost cen surowców po wojnie w Ukrainie.
W kwietniu rząd podał się do dymisji, a kraj czeka na utworzenie nowego gabinetu, co praktycznie sparaliżowało proces decyzyjny. W przeciwieństwie do innych państw Zatoki, Kuwejt posiada wybieralny parlament.
Jest mało prawdopodobne, że limity cenowe zostaną zniesione do czasu utworzenia nowego rządu.
Tymczasem sygnały ostrzegawcze stają się coraz bardziej widoczne. W liście przesłanym w tym tygodniu przez gazetę Al-Anba, grupa przemysłowa Kuwait Food Union poinformowała, że importerzy żywności wstrzymają wysyłkę wielu produktów potrzebnych gospodarstwom domowym.