Ukraiński pilot F-16 tworzy historię

W środę, 8 stycznia 2025 roku szef służby prasowej Sił Powietrznych Ukrainy (ukr. Powitriani Syły Zbrojnych Sył Ukrajiny), pułkownik Jurij Ihnat, poinformował poprzez konta na portalach społecznościowych, że 13 grudnia 2024 roku, jeden z ukraińskich pilotów wielozadaniowych samolotów F-16 ustanowił nowy rekord zestrzelonych pocisków w trakcie jednej misji.

ikona lupy />
Irański dron Shahed produkowany jest na licencji w Rosji pod nazwą Geran-2. / Shutterstock

Do zdarzenia doszło w trakcie grudniowego zmasowanego ataku powietrznego Rosji na Ukrainę. Celem rosyjskiego uderzenia była infrastruktura energetyczna walczącego państwa. Nalot z tego dnia można śmiało określić mianem naprawdę dużego, ponieważ użyto niemal 300 środków napadu powietrznego. Ukraińskie Siły Powietrze poinformowały o użyciu przez Kreml:

  • 1 koreańskiego pocisku balistycznego KN-23,
  • 1 pocisku Ch-59/69,
  • 2 rakiet balistycznych krótkiego zasięgu Iskander-M (ang. short-range ballistic missile, SRBM),
  • 4 pocisków hipersonicznych Ch-47M Kindżał,
  • 7 pocisków manewrujących Iskander-K,
  • 24 pocisków Kalibr (wystrzelonych z okrętów),
  • 55 pocisków manewrujących Ch-101 oraz Ch-55SM wystrzelonych z bombowców strategicznych Tu-95MS,
  • 193 bezzałogowych statków powietrznych Shahed-131/136.

Rosyjski atak był odwetem za ukraińskie uderzenie na lotnisko w Taganrogu w obwodzie rostowskim, którego z kolei dokonano przy użyciu sześciu dostarczonych z USA pocisków balistycznych bardzo krótkiego zasięgu (ang. Battlefield Short-range Ballistic Missile, BSRBM) MGM-140 ATACMS (ang. Army Tactical Missile System, ATACMS).

Ukraińscy poinformowali, że udało im się zestrzelić:

  • 1 pocisk balistyczny Iskander-M,
  • 80 pocisków manewrujących Ch-101/Ch-55SM/Iskander-K,
  • 80 bezzałogowych statków powietrznych typu Shahed-131/136.
ikona lupy />
Ukraińcy poinformowali o zestrzeleniu 161 środków napadu powietrznego. Sześć z nich udało się zestrzelić ukraińskiemu pilotowi samolotu wielozadaniowego F-16. / Siły Powietrzne Ukrainy

Tej nocy ustanowiony został nowy rekord. Ukraiński pilot F-16 zestrzelić miał aż sześć pocisków manewrujących typu Ch-101, z czego dwa przy pomocy pokładowego sześciolufowego działka M61A1 Vulcan kal. 20 mm.

Historyczny wyczyn ukraińskiego pilota

Odpieranie tak dużych ataków wymaga zaangażowania nowoczesnej, wielowarstwowej i licznej obrony przeciwlotniczej. Mówimy nie tylko o całej sieci śledzących te pociski i drony radarów, ale także licznych armatach i wyrzutniach rakiet. Istotną rolę pełnią także samoloty wielozadaniowe takie jak F-16. Mogą one pojawiać się tam, gdzie zabraknie innych środków, a w dodatku dzięki wykorzystaniu pocisków powietrze-powietrze pozwalają one na ograniczenie kosztów takiej operacji.

Nie inaczej było tego dnia. W akcji wziął udział również ten, niewymieniony z nazwiska pilot F-16. Miał on użyć pocisków powietrze-powietrze krótkiego i średniego zasięgu (prawdopodobnie AIM-9 Sidewinder i AIM-120 AMRAAM) do zestrzelenia lecących nad Ukrainą pocisków manewrujących. Pilot zbliżył się w tym celu na odległość mniej niż 2 mil do lecących środków napadu powietrznego. Po wykorzystaniu czterech podwieszonych pod skrzydłami pocisków rakietowych zniszczył on cztery z nich.

ikona lupy />
Izraelski F-16I w trakcie przygotowań do nocnego ataku na cele w Iranie. / IAF

Dostał on wtedy polecenie powrotu do bazy, gdy na jego kursie pojawił się kolejny, piąty pocisk manewrujący. Nie mając już pocisków rakietowych, pilot postanowił skorzystać z pokładowego działka kal. 20 mm. Jak się później okazało, był to nie jeden, ale dwa lecące bardzo blisko siebie (aby udawać na radarach pojedynczą rakietę) pociski manewrujące.

Rozumiałem, że szanse na trafienie pocisku lecącego z szybkością ponad 650 km są niewielkie; najpierw musiałem znaleźć go na niebie, wyrównać wysokość i strzelać z odległości nie większej niż 500 metrów. Podlatywanie bliżej jest niezwykle niebezpieczne – w razie wybuchu 450-kilogramowej głowicy istnieje duże ryzyko, że samolot wleci w chmurę odłamków – opowiadał o swoim wyczynie ukraiński pilot F-16.

To skomplikowana procedura, która wymaga od pilota dużych umiejętności. Jak zdradził pilot, taki scenariusz był ćwiczony w trakcie szkolenia USA jedynie na symulatorze.

Zrobiłem wszystko tak, jak uczyli nas instruktorzy w USA, tak, jak ćwiczyłem na symulatorze. Kilka serii z działka i wybuch, po nim kolejny. Pomyślałem, że to powtórna detonacja. Okazało się jednak, że rakiety są dwie. Leciały jedna obok drugiej. Tego dnia ustanowiłem rekord. Ale najważniejszy jest wynik! Cieszę się, że mi się udało i poświęcam ten sukces wszystkim braciom, którzy nie dożyli, żeby ujrzeć F-16 na ukraińskim niebie – zdradził pilot.

W ten sposób doszło do ustanowienia nowego rekordu. Nigdy wcześniej żaden pilot F-16 nie dokonał zestrzelenia tak dużej liczby pocisków rakietowych w trakcie jednej misji.

Ukraińskie Siły Powietrzne. Nie tylko samoloty F-16

Wojna na Ukrainie jest niezwykle wyczerpująca dla obu stron. Ukraińcy utracili w jej trakcie przynajmniej kilkadziesiąt maszyn bojowych. Obecnie korzystają oni z kilkunastu samolotów F-16A/B MLU oraz resztkami floty samolotów MiG-29 oraz Su-27. Część ukraińskich samolotów MiG-29 pochodzi z polskiej dostawy. Nasz kraj przekazać miał 14 maszyn.

ikona lupy />
Polski MiG-29 gdzieś na Ukrainie. Wojskie Polskie oddało na Wschód 14 maszyn tego typu. / Siły Powietrzne Ukrainy

Pierwsze samoloty wielozadaniowe F-16 dotarły na Ukrainę 31 lipca 2024 roku. 7 grudnia prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski poinformował, że do jego kraju dotarła druga partia myśliwców F-16 przekazanych przez Danię. Od samego początku ich dostawy oraz miejsce stacjonowania owiane jest tajemnicą. Wiemy, że kraj może otrzymać nawet 60 samolotów tego typu. Zobowiązała się do tego koalicja państw takich jak Dania, Norwegia, Holandia oraz Belgia.

ikona lupy />
Pocisk AIM-120 AMRAAM w takcie testów z użyciem samolotu F-35A Lightning II. / USAF

Samoloty F-16 służące na ukraińskim niebie zostały stworzone kilkadziesiąt lat temu, ale w latach 90. XX wieku przeszły gruntowną modernizację Mid-Life Update (MLU). Samoloty zintegrowane są z całą paletą amerykańskich pocisków rakietowych, takich jak AIM-9 Sidewinder, AIM-120 AMRAAM, AGM-88 HARM, amerykańskie bomby JDAM czy francuskie AASM Hammer.