Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Czym jest samowolne opuszczenie stanowiska pracy?
Samowolne opuszczenie stanowiska pracy oznacza sytuację, w której pracownik – bez podstaw prawnych, bez zgody pracodawcy lub przełożonego - przerywa wykonywanie swoich obowiązków i opuszcza miejsce, w którym powinien wykonywać pracę.
Warto jednak podkreślić, że nie każde oddalenie się pracownika z miejsca pracy będzie automatycznie traktowane jako naruszenie. Należy w tym miejscu przywołać treść art. 210 Kodeksu pracy:
§ 1. W razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
§ 2. Jeżeli powstrzymanie się od wykonywania pracy nie usuwa zagrożenia, o którym mowa w § 1, pracownik ma prawo oddalić się z miejsca zagrożenia, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.
§ 21. Pracownik nie może ponosić jakichkolwiek niekorzystnych dla niego konsekwencji z powodu powstrzymania się od pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w przypadkach, o których mowa w § 1 i 2.
§ 3. Za czas powstrzymania się od wykonywania pracy lub oddalenia się z miejsca zagrożenia w przypadkach, o których mowa w § 1 i 2, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
§ 4. Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przełożonego, powstrzymać się od wykonywania pracy wymagającej szczególnej sprawności psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagrożenie dla innych osób.
§ 5. Przepisy § 1, 2 i 4 nie dotyczą pracownika, którego obowiązkiem pracowniczym jest ratowanie życia ludzkiego lub mienia.
Inaczej wygląda sytuacja, gdy zagrożenie życia nie występuje jak również, gdy pracownik bez akceptacji pracodawcy i bez usprawiedliwienia porzuca stanowisko pracy. Wówczas mamy do czynienia z samowolnym opuszczeniem. Pracodawca może nałożyć na pracownika kary porządkowe.
Jakie kary dla pracownika
Zgodnie z Kodeksem pracy za opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia pracodawca może stosować karę pieniężną (art.108 § 2. Kodeksu pracy). Poza karą o której mowa w zdaniu poprzednim pracodawca ma prawo zastosować karę nagany lub karę upomnienia.
Zwolnienie dyscyplinarne a samowolne opuszczenie stanowiska pracy
Czy za samowolne opuszczenie stanowiska pracy można zwolnić dyscyplinarnie? Jak najbardziej. Może to być przesłanką do zwolnienia dyscyplinarnego, ale nie musi. Oczywiście chodzi tu o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Zwolnienie dyscyplinarne jest stwierdzeniem potocznym.
Jakie przesłanki muszą być spełnione aby zwolnić pracownika dyscyplinarnie? Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w Kodeksie pracy, a konkretnie w art. 52. Zgodnie z nim pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika w razie:
1) ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
2) popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
3) zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Samowolne opuszczenie miejsca pracy jest poważnym naruszeniem podstawowych obowiązków pracownika, ponieważ takie działanie może spowodować straty finansowe dla pracodawcy oraz podważyć jego zaufanie do zatrudnionej osoby.
Podstawa prawna:
Art. 52, 108 § 2, 210 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (j.t. Dz.U. z 2025 r., poz. 277)
