Subskrybuj nas na Youtube
Zapisz się na newsletter
Od początku kwietnia 2025 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął wypłatę tzw. trzynastek – corocznego, dodatkowego świadczenia dla emerytów i rencistów. Choć dla wielu to ważny zastrzyk gotówki, który wspomaga domowy budżet, nie wszyscy mogą cieszyć się pełną kwotą. Część osób otrzymała znacznie mniej, niż się spodziewała. Inni – mimo że pieniądze już trafiły na ich konto – będą musieli je oddać.
Sytuacja ta wywołała niemałe poruszenie wśród seniorów, którzy z niepokojem odbierają decyzje ZUS-u. Problem dotyczy głównie osób, które straciły prawo do świadczeń przed 31 marca 2025 roku lub przekroczyły ustawowe limity dochodów. W tle pozostaje także kwestia potrąceń podatkowych i składkowych, które wpływają na realną kwotę trzynastej emerytury.
Trzynasta emerytura 2025: co mówi ustawa?
Dodatkowe roczne świadczenie pieniężne, czyli tzw. trzynasta emerytura, przysługuje osobom pobierającym emeryturę lub rentę i ma podstawę prawną w ustawie z dnia 9 stycznia 2020 roku. Kluczowym warunkiem uzyskania trzynastki w 2025 roku jest posiadanie prawa do określonego świadczenia na dzień 31 marca.
W praktyce oznacza to, że osoby, które po tej dacie przestały być uprawnione do emerytury lub renty – na przykład ze względu na zawieszenie wypłat z powodu nadmiernych zarobków – będą musiały zwrócić otrzymane świadczenie. W oficjalnych listach wysyłanych przez ZUS zawarto informację, że trzynastka uznana zostanie za nienależnie pobraną, jeśli uprawnienie do niej nie istniało 31 marca 2025 r.
Do świadczenia uprawniają m.in.:
- emerytura (w tym pomostowa i częściowa),
- renta (w tym z tytułu niezdolności do pracy, socjalna, rodzinna, szkoleniowa),
- nauczycielskie świadczenie kompensacyjne,
- świadczenia i zasiłki przedemerytalne,
- rodzicielskie świadczenie uzupełniające.
Warto również podkreślić, że trzynastka wypłacana jest automatycznie – bez konieczności składania wniosków.
Kto musi oddać trzynastkę? ZUS przypomina o wyjątkach
Choć trzynasta emerytura trafia do większości świadczeniobiorców, niektóre osoby mogą zostać zobowiązane do jej zwrotu. Szczególną uwagę powinni zachować ci, których emerytura została zawieszona, np. z powodu pracy zarobkowej przekraczającej limity. Obowiązuje tu próg 130 proc. przeciętnego wynagrodzenia – jego przekroczenie skutkuje utratą prawa do świadczenia.
Z trzynastki są wykluczeni także:
- sędziowie i prokuratorzy w stanie spoczynku (otrzymują uposażenie ze Skarbu Państwa),
- sportowcy pobierający emerytury olimpijskie.
Nie każdy uprawniony dostaje też pełną kwotę – osoby współdzielące rentę rodzinną muszą liczyć się z proporcjonalnym podziałem trzynastki. Oznacza to, że kilkaset złotych może trafić do każdej osoby uprawnionej, zamiast jednej pełnej wypłaty.
Ile naprawdę dostają seniorzy? Potrącenia z trzynastej emerytury
Choć kwota brutto trzynastej emerytury wynosi 1 878,91 zł (czyli tyle, co minimalna emerytura po marcowej waloryzacji), kwota netto, która trafia na konto, może się znacznie różnić. Powodem są potrącenia: składka zdrowotna i zaliczka na podatek dochodowy.
Ile wynosi trzynastka netto w zależności od dochodu seniora?
- Jeśli miesięczna emerytura brutto nie przekracza 2500 zł:
- potrącana jest jedynie 9% składka zdrowotna (169,10 zł),
- kwota netto trzynastki to ok. 1709,81 zł.
- Jeśli miesięczna emerytura przekracza 2500 zł:
- potrącana jest składka zdrowotna (169,10 zł) oraz 12% zaliczka na PIT (225,47 zł),
- kwota netto trzynastki spada do ok. 1484,34 zł.
Niektóre osoby mogą jednak uniknąć potrącenia zaliczki na podatek. Wystarczy wcześniej złożyć wniosek EPD-21 w ZUS i zadeklarować, że roczny dochód nie przekroczy 30 000 zł – tyle wynosi kwota wolna od podatku. Seniorzy, którzy tego nie zrobili, mogą liczyć na zwrot podatku dopiero po rozliczeniu rocznym w 2026 roku.
Trzynasta emerytura 2025. Terminy wypłat
Trzynastka wypłacana jest wraz z podstawową emeryturą lub rentą – zgodnie z ustalonym harmonogramem. W 2025 roku ZUS przewidział wypłaty na: 1., 5., 6., 10., 15., 20. i 25. dzień miesiąca. Ze względu na święta wielkanocne część przelewów została zrealizowana wcześniej – np. te z 5 i 6 kwietnia wypłacono już 4 kwietnia. Niezależnie od terminu, wypłata odbywa się automatycznie, bez potrzeby składania dodatkowych wniosków. Warto także pamiętać, że świadczenie z ZUS nie łączy się z wypłatą z KRUS – osoby pobierające emerytury z dwóch źródeł otrzymują tylko jedną trzynastkę.
Trzynastka w 2025 roku: korzyść czy problem?
Dla wielu seniorów trzynasta emerytura to ważna pomoc w trudnych czasach rosnących kosztów życia. Jednak obowiązkowe potrącenia i rygorystyczne przepisy dotyczące uprawnień sprawiają, że nie wszyscy otrzymują świadczenie w pełnej wysokości – a niektórzy będą musieli je zwrócić.
Aby uniknąć rozczarowań, warto:
- monitorować swój roczny dochód i odpowiednio wcześniej składać wniosek EPD-21,
- sprawdzić, czy w dniu 31 marca posiada się aktualne prawo do świadczenia,
- pamiętać o proporcjonalnych wypłatach przy rencie rodzinnej,
- upewnić się, że nie podlegamy wykluczeniu z tytułu statusu zawodowego (np. sędzia w stanie spoczynku).
ZUS przypomina, że kolejna dodatkowa emerytura – tzw. czternastka – zostanie wypłacona jesienią 2025 roku. Do tego czasu warto zadbać o prawidłowe rozliczenia, by uniknąć zwrotów lub niepełnych wypłat.
