Renta cywilna 2025: Nawet 2500 zł miesięcznie za mieszkanie. Zasady, warunki, ryzyko

Renta z art. 903 Kodeksu cywilnego to nie ZUS-owskie świadczenie, lecz prywatna umowa cywilna, dzięki której można zapewnić sobie regularny dochód do końca życia. W 2025 roku korzystają z niej głównie seniorzy, którzy chcą spieniężyć wartość mieszkania bez konieczności przeprowadzki. W artykule wyjaśniamy, jak działa ta forma zabezpieczenia, jakie warunki trzeba spełnić i na co warto uważać, podpisując umowę.

Czym jest renta z art. 903 Kodeksu cywilnego?

Renta wynikająca z art. 903 Kodeksu cywilnego to cywilnoprawna umowa, w której jedna osoba przekazuje określony składnik majątku (najczęściej nieruchomość: dom, mieszkanie, ziemię), a w zamian druga zobowiązuje się do regularnych płatności renty. Świadczenia te są okresowe (zwykle miesięczne), a umowa może mieć charakter dożywotni lub terminowy - w zależności od tego, jak ustalą to obydwie strony.

Podstawą prawną jest art. 903 Kodeksu cywilnego:
https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=WDU19640160093

Tego typu umowy zawierane są najczęściej u notariusza i dotyczą przeniesienia prawa własności np. do mieszkania lub domu.

Kto może otrzymywać taką rentę i ile ona wynosi?

Najczęściej stroną uprawnioną do otrzymywania renty jest osoba starsza (np. senior powyżej 70 roku życia), która nie chce pozostawiać nieruchomości spadkobiercom lub potrzebuje dodatkowych środków na życie, opiekę czy leki.

Kwota renty cywilnej może być bardzo różna. Wysokość świadczenia zależy od:

• wartości nieruchomości (im wyższa wartość nieruchomości, tym renta może być wyższa)
• wieku uprawnionego (wyższą rentę otrzymują osoby starsze, które potencjalnie żyją krócej niż osoby młodsze)
• przewidywanego czasu wypłaty renty,
• indywidualnych ustaleń stron.

Wysokość renty może być waloryzowana lub stała. Wszystko zależy od zapisów w umowie.

Kto płaci rentę cywilną z art. 903 kc?

Po drugiej stronie umowy renty cywilnej mogą stać różne podmioty:

• osoba fizyczna (np. krewny, znajomy),
• inwestor indywidualny,
• fundusz hipoteczny lub wyspecjalizowana spółka.

W praktyce rośnie liczba umów zawieranych z funduszami, które oferują renty w zamian za nieruchomość, ale po śmierci seniora przejmują mieszkanie. To rozwiązanie bezpieczniejsze niż np. nieformalna umowa z dalszym krewnym.

Czym się różni renta cywilna z art. 903 od umowy dożywocia?

Umowa renty często mylona jest z dożywociem (uregulowanym w art. 908 KC). Różnice są jednak istotne:

W rencie nie ma obowiązku opieki czy wspólnego mieszkania. To czyni ją atrakcyjną dla osób, które nie mają bliskiej rodziny lub chcą uniknąć uzależnienia od niej.

Jak zawrzeć taką umowę? Czy trzeba spełniać jakieś warunki?

Istnieję określone wymogi związane z zawarciem umowy renty cywilnej, choć ich lista nie jest długa, co może zachęcać seniorów, a nawet osoby młodsze do zawarcia takiego zobowiązania. Umowa renty:

• musi być zawarta w formie aktu notarialnego, jeśli obejmuje nieruchomość,
• nie wymaga spełniania formalnych kryteriów (określony wiek, dochód, stan cywilny, stopień niepełnosprawności itp. - nie są wymogiem koniecznym ),
• strony samodzielnie ustalają warunki: wysokość renty, okres, zasady wypłaty.

W praktyce jednak fundusze i inwestorzy mają swoje procedury weryfikacyjne: badają stan prawny nieruchomości, wartość rynkową i wiek właściciela. Seniorzy powinni skorzystać z niezależnej porady prawnej przed podpisaniem umowy.

Czy renta z art. 903 KC jest opodatkowana lub oskładkowana?

Renta cywilna:

• nie jest oskładkowana, bo nie pochodzi z pracy ani z ubezpieczenia społecznego,
• może podlegać opodatkowaniu PIT, jeśli ma charakter dochodu dla jednej ze stron.

Zgodnie z interpretacjami podatkowymi, jeśli renta nie wynika z działalności gospodarczej, a z umowy prywatnej, świadczeniobiorca (senior) nie musi płacić PIT od otrzymywanej kwoty. Szczegółowe rozliczenie warto skonsultować z doradcą podatkowym.

Na co uważać? Potencjalne zagrożenia i pułapki

Choć renta cywilna może zapewnić bezpieczeństwo finansowe, wiąże się z pewnym ryzykiem:

• brak wyraźnych zapisów o waloryzacji – świadczenie traci wartość przez inflację, dlatego warto zadbać o taki zapis
• brak gwarancji wypłat – jeśli druga strona przestaje płacić, senior musi walczyć w sądzie - nie ma innego sposobu wyegzekwowania należności,
• nieuczciwi kontrahenci – zwłaszcza przy umowach z osobami fizycznymi - trzeba bardzo uważać, z kim zawieramy taką umowę
• nieprzejrzyste zapisy umowne – poprzez mało precyzyjne, zbyt ogólne zapisy może dojść do utraty prawa do renty.

Z tego powodu rekomendowane jest:

• dokładne przeczytanie i analiza umowy,
• zawarcie klauzul zabezpieczających (np. hipotek przymusowych),
• korzystanie z usług doświadczonego notariusza.