O sylwetce zamachowca dla BBC piszą Bernd Debusmann, Tom Bateman i Tom McArthur.

Co się wydarzyło 13 lipca w Buttler?

Zacznijmy od tego, co wiemy o samym zamachu. Według śledczych sprawa wyglądała następująco: uzbrojony w półautomatyczny karabin AR-15 Thomas Matthew Crooks strzelał do kandydata na prezydenta Stanów Zjednoczonych Donalda Trumpa 13 lipca 2024 roku, podczas gdy ten przemawiał do swoich wyborców w Buttler w Pensylwanii. Zabił jedną osobę – mężczyznę, który po tym, kiedy Crooks otworzył ogień, próbował osłonić przed strzałami swoją rodzinę. Dwie inne osoby zostały ranne. Sam Crooks nie przeżył strzelaniny – zabił go jeden ze snajperów Secret Service.

Zamachowiec nie miał przy sobie żadnych dokumentów, więc zidentyfikowano go na podstawie DNA i dzięki technologii rozpoznawania twarzy. Póki co FBI przekazało opinii publicznej dość lakoniczną informację na temat dalszych kroków podejmowanych przez służby. Oficjalna notatka głosi, że Crooks był „podmiotem zaangażowanym w zamach na byłego prezydenta USA” i że aktualnie w tej sprawie toczy się śledztwo.

Kim był Thomas Matthew Crooks?

Do Donalda Trumpa strzelał dwudziestoletni chłopak, pewnie nie jestem jedyną osobą, której przez głowę przemknęła myśl „dziecko”. Zgodnie z prawem obowiązującym w USA Thomas Matthew Crooks nie mógłby samodzielnie kupić sobie alkoholu. Zamachowiec pochodził z Bethel Park na przedmieściach Pittsburgha w Pensylwanii, gdzie mieszkał z rodzicami. W 2022 roku ukończył szkołę średnią Bethel Park High School z wyróżnieniem za bardzo dobre wyniki z przedmiotów ścisłych. Jak podają media, był uczniem raczej skrytym i często prześladowanym przez rówieśników z klasy.

W momencie, kiedy dokonywał zamachu, był zatrudniony w kuchni w lokalnym domu opieki. Zarejestrowany jako polityczny republikanin, w 2021 roku przekazał 15 dolarów dla wspierającej Demokratów, liberalnej organizacji ActBlue. Co nie bez znaczenia, fascynowała go broń palna, od roku był członkiem klubu strzeleckiego Clairton Sportsmen's Club. Broń, której użył jako zamachowiec, według służb została zakupiona przez jego ojca pół roku wcześniej. Ponadto w trakcie strzelaniny Crooks miał na sobie koszulkę Demolition Ranch – popularnego kanału na YouTubie dotyczącego broni palnej. W jego samochodzie znaleziono też inne podejrzane urządzenia, które mogły służyć do konstruowania bomb.

Dlaczego to zrobił? Czy działał sam?

Kevin Rojek, agent specjalny FBI w Pittsburghu przyznał w sobotę, że służby nie ustaliły jeszcze motywu, który skłonił Crooksa do podjęcia tego szaleńczego kroku. Piszę „szaleńczego”, choć nie ma póki co żadnych danych o zdrowiu psychicznym zamachowca. Rodzina chłopaka współpracuje z władzami i póki co, jak można wywnioskować po ich publicznych wypowiedziach, są przerażeni i zdezorientowani. Okolica, w której mieszkał zamachowiec, pozostaje pod ścisłą obserwacją i jest zamknięta dla osób z zewnątrz, a najbliższą sąsiadkę Crooksów ewakuowano. Istnieje podejrzenie, że gdzieś niedaleko odbywa się nielegalna produkcja bomb.

Redakcja BBC, chcąc przybliżyć się do zrozumienia motywu Crooksa, rozmawiała z osobami z jego szkoły oraz z sąsiadami. Dominują o nim takie opinie jak „cichy”, „skryty”, ale też „interesował się historią i wiedział wszystko na temat rządu”. Ponadto – miły, często zastraszany przez innych ludzi, lubował się w strojach myśliwskich. Czy działał sam? Tego służby jeszcze nie wiedzą, a przynajmniej – nie informują o tym.