Wybory 2023. Kobiety czy mężczyźni? Kto rzadziej interesuje się polityką? Oto najnowszy sondaż

Największy odsetek kobiet określa swoje zainteresowanie polityką jako średnie, przyznają, że śledzą jedynie główne wydarzenia (46 proc., o 2 punkty procentowe mniej, niż mężczyźni). Natomiast 25 proc. pań (7 punktów więcej, niż mężczyźni) ocenia swoje zainteresowanie, jako nikłe, przyznając że często umykają ich uwadze nawet ważne wydarzenia, a 14 proc. (6 punktów więcej, niż mężczyźni) w ogóle nie zgłasza takiego zainteresowania. Duże zainteresowanie polityką reprezentowane jest przez 12 proc. Polek (o 7 punktów mniej od mężczyzn), a bardzo duże – zaledwie 3 proc., czyli dwukrotnie mniej, niż wśród mężczyzn.

Jednak odsetek kobiet deklarujących brak zainteresowania polityką na przestrzeni lat 1989-2023 zmniejszył się niemal dwukrotnie, ale wciąż jest znacząco wyższy, niż wśród mężczyzn. Badanie wskazuje, że wzrost zainteresowania miał miejsce w 2020 r., co skorelowane jest z protestami wobec wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 22 października.

Biorąc pod uwagę kryterium wieku, możemy zaobserwować zależność, według której im młodsze kobiety, tym mniej interesują się życiem politycznym, i odwrotnie – im są one starsze, tym są nim bardziej zainteresowane. W grupie wiekowej ponad 65 lat, respondentki najczęściej, na tle innych grup, wskazują swoje zaangażowanie jako duże (16 proc.), a także jako bardzo duże (5 proc.). Porównując do grupy wiekowej 18-24 lat, czyli najmłodszych respondentek, widoczne jest znacznie mniejsze zainteresowanie sprawami politycznymi. „Duże" zainteresowanie deklaruje 9 proc., a "bardzo duże" 2 proc. Natomiast aż 22 proc. w najmłodszej grupie deklaruje całkowity brak zaangażowania w życie polityczne.

Badanie wskazuje też na korelację między poziomem wykształcenia, a zainteresowaniem polityką. Kobiety z wyższym wykształceniem częściej interesują się sprawami politycznymi, natomiast wraz z niższym wykształceniem spada odsetek zainteresowanych. 3 proc. respondentek z wyższym wykształceniem deklaruje je jako "bardzo duże", a 19 proc. jako "duże". 2 proc. kobiet z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym wskazywało "bardzo duże" zainteresowanie, a 9 proc. "duże". Jednocześnie, blisko trzy razy częściej oznajmiały swój brak zainteresowania polityką, niż kobiety z wyższym wykształceniem (25 proc. przy 7 proc.).

Śledzenie wydarzeń politycznych koreluje z miejscem zamieszkania. W miastach powyżej 500 tys. mieszkańców, Polki najczęściej spośród innych grup wskazywały, że ich zainteresowanie "duże" (25 proc.) i "średnie" (50 proc.). 4 proc. mieszkanek metropolii swoje zaangażowanie deklarowało jako "bardzo duże", natomiast "niewielkie" - 15 proc. i "żadne" - 6 proc. Mieszkanki wsi najczęściej spośród innych grup wskazywały na "niewielkie" zainteresowanie (28 proc.) i "żadne" (17 proc.). 1 proc. wskazał na "bardzo duże", 9 proc. "duże" i 45 proc. "średnie".

Według badania, 77 proc. uprawnionych do głosowania Polaków deklaruje swój udział w wyborach, a 13 proc. nie jest pewna, czy zagłosuje. Warty do odnotowania jest najniższy zarejestrowany wynik deklaracji pewności braku udziału w wyborach od początku pomiarów (10 proc.). Biorąc pod uwagę kryterium płci, od początku pomiarów mniej kobiet, niż mężczyzn deklaruje pewność swojego udziału w wyborach. Kobiety częściej deklarują niepewność co do głosowania i według dotychczasowych danych, zawsze częściej deklarowały pewność, że wcale nie wezmą udziału w wyborach.

Sondaż wskazuje, że 36 proc. Polaków deklaruje przekonania prawicowe, 27 proc. centrowe, 21 proc. lewicowe, a 15 proc. nie chce lub nie potrafi określić swoich preferencji. W 2023 r., różnica między kobietami a mężczyznami, reprezentującymi poglądy prawicowe, wynosi 9 punktów procentowych (32 proc. kobiety, 41 proc. mężczyźni). Potwierdza to dotychczasowy trend, według którego kobiety rzadziej utożsamiają się z prawicą, niż mężczyźni. Przekonania centrowe kobiet i mężczyzn utrzymują się na tym samym poziomie (27 proc.). Kobiety chętniej głosują na lewicę (23 proc.), przy różnicy 3 punktów procentowych względem mężczyzn (20 proc.). Odpowiedź "trudno powiedzieć" wybrało 18 proc. respondentek (mężczyźni 13 proc.).

CBOS zauważa, że im starsze są respondentki, tym częściej ich poglądy są prawicowe, i odwrotnie – im są one młodsze, tym rzadziej mają przekonania prawicowe (16 proc. w grupie wiekowej 18-24 lat i 49 proc. w grupie wiekowej 65 lat i więcej). Największy odsetek o poglądach centrowych obserwujemy w grupie wiekowej 25-44 lat (32 proc.). Im kobiety są młodsze, tym częściej reprezentują poglądy lewicowe (37 proc. w grupie wiekowej 18-24 lat i 16 proc. w grupie wiekowej 65 lat i więcej).

Biorąc pod uwagę wykształcenie respondentek, w grupie osób z wykształceniem podstawowym lub gimnazjalnym oraz zasadniczym zawodowym, notujemy najwięcej zwolenniczek przekonań prawicowych (39 proc.). Im wyższy poziom edukacji, tym częściej reprezentują poglądy lewicowe, i odwrotnie (wykształcenie wyższe 32 proc, wykształcenie podstawowe/gimnazjalne 15 proc.). Podobna zależność ma się także do przekonań centrowych, które częściej deklarują osoby wykształcone (wykształcenie wyższe 30 proc., wykształcenie podstawowe/gimnazjalne 18 proc.). Odsetek braku przekonań politycznych u kobiet z niższym wykształceniem jest wyższy, niż u kobiet z wykształceniem wyższym, które duże częściej określają swoje preferencje(wykształcenie wyższe 11 proc., wykształcenie podstawowe/gimnazjalne 28 proc.).

Wraz z wielkością miejsca zamieszkania rośnie wśród Polek odsetek poglądów lewicowych(37 proc. w miastach powyżej 500 tys., 16 proc. na wsi) i maleje liczba deklaracji braku określonych przekonań politycznych(9 proc. w miastach powyżej 500 tys., 23 proc. na wsi). Najwięcej zwolenniczek polityki prawicowej mieszka na wsi, a najmniej w dużych metropoliach (34 proc. na wsi, 28 proc. w miastach powyżej 500 tys.).

Prezentowany komunikat bazuje na rocznych zestawieniach powstałych w wyniku agregacji zbiorów z dwunastu comiesięcznych badań zrealizowanych w danym roku kalendarzowym i obejmuje okres od roku 1989 do 2022. Dane dla 2023 roku powstały na podstawie ośmiu badań (od stycznia do sierpnia włącznie).Dane dla 2023 roku powstały na podstawie agregacji zbiorów z ośmiu comiesięcznych badań zrealizowanych od stycznia do sierpnia 2023 roku.