Od kiedy krótszy czas pracy dla wszystkich?

Temat krótszego czasu pracy od wielu miesięcy nie schodzi z nagłówków publikacji prasowych i internetowych. Nie jest to dziwne, biorąc pod uwagę fakt, jak istotne znaczenie miałoby to zarówno dla pracowników, jak i pracodawców. I choć resort pracy deklaruje, że nie wycofuje się z realizacji tego pomysłu, a prace trwają, to jednak na razie o terminie wprowadzenia powszechnie obowiązujących w tym zakresie przepisów, nie może być mowy. Jednak rynek pracy się zmienia, a ku zaskoczeniu wielu osób przykładem są w tej sytuacji pracodawcy samorządowi, którzy w skróceniu wymiaru czasu pracy dostrzegli szansę na uatrakcyjnienie zatrudnienia w JST. By pozbyć się problemu wakatów i zachęcić kandydatów do pracy, niektóre samorządy nie czekając na wprowadzenie w tym zakresie regulacji przez ustawodawcę, we własnym zakresie podjęły decyzje o skróceniu czasu pracy swoich pracowników. Przykładem mogą być: Urząd Miasta Leszna, który skrócił czas pracy swoich pracowników już od 1 lipca 2024 r., a także Urząd Miasta Włocławka, a w dalszej kolejności samorząd świebodzicki i Urząd Miasta Szczecinka. Ta lista już niedługo może okazać się znaczeni dłuższa, bo rozpoczął się nabór wniosków do pilotażowego programu skrócenia czasu pracy organizowanego przez MRPiPS. O co chodzi?

Pilotażowe skrócenie czasu pracy już do 1 stycznia 2026 roku

Pracodawcy będący zarówno podmiotami prywatnymi, jak i publicznymi mogą w terminie do 15 września 20025 roku złożyć wniosek o udział w pilotażowym skróceniu czasu pracy. Warunkiem jest to, aby prowadzili działalność przez co najmniej 12 miesięcy przed dniem złożenia wniosku i zatrudniali co najmniej 75 proc. pracowników na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Wniosek należy złożyć elektronicznie, przy użyciu generatora udostępnionego przez MRPiPS.

W ramach programu skrócenie czasu pracy musi objąć minimum 50 proc. pracowników, a w czasie jego trwania zatrudnienie musi zostać utrzymane na poziomie nie niższym niż 90 proc. stanu początkowego określonego we wniosku. Pracownikom biorącym udział w projekcie nie można obniżyć wynagrodzenia. W okresie trwania projektu musi ono utrzymywać się na poziomie nie niższym niż ten z dnia rozpoczęcia realizacji projektu. Co istotne, pilotaż przewiduje możliwość testowania różnych modeli skróconego czasu pracy, a więc w praktyce może to być zmniejszenie liczby dni pracy w tygodniu, ale też zmniejszenie liczby godzin pracy w poszczególne dni, czy też zmniejszenie liczby godzin pracy poprzez dodatkowe dni wolne w miesiącu lub udzielanie dodatkowych dni wolnych w formie urlopu wypoczynkowego. Dopuszczalne są również inne modele dopasowane do specyfiki danego pracodawcy. Oznacza to, że pracodawcy działający w różnych branżach i w różnorodnych modelach pracy, będą mogli dostosować sposób działania w ramach pilotażu do swoich potrzeb.

Szczegółowe zasady udziału w pilotażu

Rozstrzygnięcie naboru będzie miało miejsce do 15 października 2025 roku. Wtedy też zostanie opublikowana lista pracodawców zakwalifikowanych do pilotażu. Co istotne, mogą oni liczyć na wsparcie finansowe. Jego maksymalna wartość na jeden projekt to 1 milion złotych, a w przeliczeniu na jednego pracownika objętego pilotażem nie może przekroczyć 20 tysięcy złotych.
Po ogłoszeniu wyników naboru, najpóźniej do 31 grudnia 2025 r. będzie należało podpisać umowę i przygotować się do wprowadzenia skróconego czasu pracy. Od 1 stycznia 2026 r. do 31 grudnia 2026 r. pracownicy będą świadczyli pracę według zasad ustalonych w ramach projektu. Przed rozpoczęciem pracy w skróconym wymiarze czasu pracy zarówno pracodawca, jak i pracownicy wypełnią stosowne ankiety, a następnie będą robili to co kwartał w trakcie jego trwania. Trzeba też będzie składać częściowe sprawozdania z wykorzystania środków Funduszu Pracy w danym roku budżetowym. Po zakończeniu realizacji projektu konieczne będzie złożenie sprawozdania końcowego zawierającego informacje o zrealizowanych działaniach, wypracowanych rozwiązaniach, informację finansową z wykazem faktur oraz ewaluację projektu. Podsumowanie projektu będzie musiało nastąpić najpóźniej do 15 maja 2027 roku, będzie miało miejsce podsumowanie realizacji projektu.