Prawo antydyskryminacyjne
Kwestie odpowiedzialności pracodawcy za praktyki dyskryminacyjne podczas naboru do pracy reguluje art. 123 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Katalog czynników dyskryminujących jest ściśle określony. Należą do nich:
- Płeć
- Wiek
- Niepełnosprawność
- Rasa
- Religia
- Narodowość
- Przekonania polityczne
- Pochodzenie etniczne
- Wyznanie
- Orientacja seksualna
Kodeks pracy o dyskryminacji
Zakaz dyskryminacji znajduje się również w Kodeksie pracy. Mówi o tym art. 113, w którym podobnie jak w ustawie o promocji zatrudnienia zakazuje się jakiejkolwiek dyskryminacji w zatrudnieniu, bezpośredniej lub pośredniej, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony, zatrudnienie w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy. W przypadku tego zbioru przepisów ustawodawca użył sformułowania „w szczególności”. Powyższe powody dyskryminacji znalazły się w tzw. otwartym katalogu, co przesądza o przykładowym charakterze tej listy.
Etapy rekrutacji
Kolejne artykuły Kodeksu pracy regulują zasady równego traktowania w zatrudnieniu i niedyskryminacji na wszystkich etapach rekrutacji:
- Ogłoszenia o pracę
- Rozmowy rekrutacyjnej
- Wyboru kandydata
Ponadto zgodnie z art. 94 Kodeksu pracy pracodawca musi przeciwdziałać wszelkim przejawom dyskryminacji w zatrudnieniu, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Dyskryminowany pracownik może domagać się odszkodowania
W przypadku gdy dojdzie do naruszenia zasady równego traktowania pracownikowi zgodnie z art. 183d Kodeksu pracy należy się odszkodowanie wypłacone przez pracodawcę. Kwota takiego zadośćuczynienie nie może być mniejsza niż minimalne wynagrodzenie obowiązujące w danym roku. Osoba, która doświadczy dyskryminacji czy nierównego traktowania na którymkolwiek etapie rekrutacji powinna zgłosić się do sądu pracy lub do Państwowej Inspekcji Pracy.
Dodatkowo karą dla pracodawcy, który zawarł w ofercie pracy wymagania, które naruszają zasadę równego traktowania w zatrudnieniu w rozumieniu przepisów prawa pracy i mogą dyskryminować kandydatów do pracy, jest to, że zgodnie z art. 36 ust. 5e ustawy powiatowy urząd pracy nie może przyjąć takiej oferty pracy. Taka więc nie otrzyma on żadnego wsparcia w znalezieniu i zatrudnieniu nowego pracownika.