Tak wygląda śmigłowiec przyszłości. V-280 Valor zastąpi legendarnego Black Hawka

Dlaczego V-280 musi zastąpić śmigłowce Black Hawk?
Jakiego śmigłowca chce U.S. Army?
Armia zdecydowała. V-280 Valor lepszy od SB-1 Defiant
Jaki jest V-280 Valor?

Dlaczego V-280 musi zastąpić śmigłowce Black Hawk?

Reklama

Armia Stanów Zjednoczonych używa śmigłowców UH-60 Black Hawk od końca lat 70. Dziś jest on głównym śmigłowcem transportowym U.S. Army i wchodzi w skład „Big Five” (razem z czołgiem M1 Abrams, śmigłowcem AH-64 Apache, bojowym wozem piechoty M1 Bradey i systemem obrony przeciwlotniczej MIM-104 Patriot). Jego różne wersje są obecnie ważnym elementem w U.S. Navy (Sea Hawk), U.S. Air Force (Pave Hawk) i Coast Guard (Jay Hawk).

Polska zamówiła 8 śmigłowców S-70i dla JW GROM. Maszyny produkowane są w należących do Lockheed Martin zakładach w Mielcu. / 18 Dywizja Zmechanizowana

Reklama

Okazuje się jednak, że dni tego kultowego śmigłowca w amerykańskiej armii są już policzone. Intensywne użycie śmigłowców podczas wojen na Bliskim Wschodzie przyczyniło się do wyczerpania resursów i ujawniło słabe strony Black Hawka. Oficerowie U.S. Army zdali sobie sprawę, że śmigłowce te przestają nadawać się na współczesne pole walki.

W 2009 roku ujawniono program Future Vertical Lift (FVL), w ramach którego Amerykanie zamierzają pozyskać śmigłowce nowej generacji. Program podzielono na kilka kategorii wagowych. W ramach JMR (Joint Multi-Role)-Light opracować miano następcę OH-58 Kiowa (śmigłowiec rozpoznawczy). JMR-Medium ma wyłonić następcę dla UH-60 Black Hawk, UH-1Y Venom, a także jest szansa, że zastąpi AH-1Z Viper czy AH-64 Apache.

Śmigłowce nowej generacji V-280 Valor mają być odpowiedzią na zagrożenia na współczesnym polu walki. Większe osiągi wiążą się także ze wzrostem masy. Śmigłowiec jest o 2,5 tony cięższy od UH-60. / Bell Helicopter

W ramach FVL opracowane miałyby być także dwa cięższe śmigłowce - JMR-Heavy (następca ciężkich śmigłowców transportowych CH-47 Chinook i CH-53K King Stallion) oraz JMR-Ultra, który doprowadziłby do powstania superciężkich śmigłowców o udźwigu porównywalnym do samolotów C-130J-30 Super Hercules.

Jakiego śmigłowca chce U.S. Army?

U.S. Army zaczęło od zastąpienia śmigłowców rozpoznawczych i średnich. W ramach FARA (Future Attack Reconnaissance Aircraft) powstać miał lekki następca OH-58 Kiowa. Program jednak anulowano w lutym 2024 roku. Drugim programem jest FLRAA (Future Long-Range Assault Aircraft), którego celem było opracowanie następcy śmigłowców UH-60 Black Hawk.

Jakiego śmigłowca oczekuje U.S. Army? Wymagania były bardzo wyśrubowane. Nowy wiropłat miał wziąć na pokład 10-12 żołnierzy lub ładunek o masie 1587-1814 kg w ładowni, a także od 2722 kg do 3629 kg na zewnętrznym haku. Pożądaną prędkością przelotową jest aż 518 km/h. Zasięg bojowy nowego śmigłowce wynosi 555 km, a zasięg do przebazowania to 4518 km.

Śmigłowce V-280 Valor mają zastąpić w U.S. Army legendarne UH-60 Black Hawk. / Bell Helicopter

Takich wymagań nie spełniał żaden służący już śmigłowiec. Dla porównania UH-60M mogą zabrać 11 żołnierzy, 1450 kg ładunku w ładowni lub 4100 kg na zewnętrznym haku. Ich prędkość przelotowa to jedynie 282 km/h. Zasięg bojowy wynosi 590 km, a zasięg do przebazowania 2221 km (ze zbiornikami zewnętrznymi).

Armia zdecydowała. V-280 Valor lepszy od SB-1 Defiant

W ramach programu FLRAA Amerykanie wyróżnili dwóch poważnych kandydatów do zastąpienia Black Hawka. Był to tiltrotor V-280 Valor (od Bell Taxtron) oraz SB-1 Defiant/Defiant X (od konsorcjum Sikorsky-Boeing). 5 grudnia 2023 roku amerykańska spółka Bell Textron poinformowała, że to ich śmigłowiec (zmiennopłat V-280) został wybrany przez U.S. Army w programie FLRAA.

V-280 będzie mógł wziąć na pokład do 14 żołnierzy. Załogę śmigłowca stanowią 4 osoby. / U.S. Army

Spółka Bell otrzymała 232 mln dol. na opracowanie finalnego projektu maszyny. Cała faza wstępna kosztować ma amerykańskiego podatnika 1,3 mld dol, a na rozwój inżynieryjno-przemysłowy i fazę produkcji małoseryjnej przewidziano 7 mld dol. Jest jednak o co się bić, bo potencjalnie można mówić o zamówieniu kilku tys. śmigłowców tego typu na potrzeby samych tylko Sił Zbrojnych Stanów Zjednoczonych.

Jaki jest V-280 Valor?

Co wiemy o nowym śmigłowcu? Płatowiec śmigłowca ujawniono w 2015 roku, a prototyp (o nr N280BH) odlatano 18 grudnia 2017 roku. Śmigłowiec napędzają dwa potężne silniki turbowałowe o General Electric T64-GE-419 o mocy 4750 KM (3540 kW) każdy. W przeciwieństwie do V-22 Osprey nie będzie posiadał tylnej rampy, a duże przesuwane drzwi boczne o szerokości 1,8 m. Motylkowe ustrzelenie nadają mu futurystycznego wyglądu.

Jakie będą jego możliwości? Załoga będzie liczyć 4 osoby (w UH-60M są to 2 osoby), a na pokład weźmie 14 żołnierzy. Mierzyć ma 15,3 m długości i 24,9 m szerokości oraz 7 m wysokości. Przy masie własnej 8200 kg ma dysponować maksymalną masą startową na poziomie 14 000 kg (dla UH-60 to kolejno 5675 kg i 9980 kg). V-280 swoją nazwę zawdzięcza swojej prędkości przelotowej, która wynosi aż 280 węzłów (520 km/h). W przypadku Black Hawka to zaledwie 152 węzły (282 km/h).

Dużą zmianą w stosunku do V-22 Osprey są nieruchome silniki. Dzięki temu gorące powietrze, które się z nich wydostaje, nie stanowi zagrożenia dla wsiadających do śmigłowca żołnierzy. / U.S. Army

W trakcie testów nowy śmigłowiec osiągnął prędkość wynoszącą 565 km/h. Większa jest nie tylko prędkość, ale również zasięg tych maszyn. Śmigłowiec V-280 Valor ma zasięg bojowy wynoszący 930-1480 km (UH-60M ma 590 km zasięgu bojowego) oraz zasięg do przebazowania aż 3900 km (w przypadku Black Hawka to 2221 km).

Chorwacja kupiła kolejne Black Hawki. Amerykańskie śmigłowce dołączą do francuskich Rafali i wozów Bradley

Amerykańska armia w sierpniu 2024 roku zdecydowała się na zakup sześciu prototypów, które posłużą do dalszych testów śmigłowca. W 2028 roku planowane jest uruchomienie produkcji niskoseryjnej, a wstępna gotowość bojowa miałaby zostać osiągnięta w 2030 roku. Czy nowy śmigłowiec jest przyszłością lotnictwa? Odpowiedź na to pytanie poznamy prawdopodobnie w najbliższych latach.