W lutym tego roku do Sejmu wpłynęła interpelacja posła Daniela Milewskiego w sprawie – przewidywanych przez rząd – podwyżek płacy minimalnej w latach 2024-2027. Poseł dopytywał m.in. o planowane tempo wzrostu płacy minimalnej, przypominając, że ta kwestia dotyczy obecnie ok. 3,6 mln osób, czyli ok. 27 proc. pracujących.
Ministerstwo odpowiada na interpelację
14 marca odpowiedzi na poselską interpelację udzieliła Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk. Szefowa resortu rodziny wymieniła kluczowe kryterium, na podstawie którego ustalany jest poziom płacy minimalnej, czyli średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych. "(…) gdy prognozowany na rok następny wskaźnik cen wynosi co najmniej 105%, ustala się dwa terminy zmiany wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej, tj. od dnia 1 stycznia i od dnia 1 lipca. Natomiast gdy wskaźnik ten wynosi mniej niż 105% – ustala się jeden termin zmiany ww. wysokości minimalnych gwarancji płacowych, tj. od dnia 1 stycznia" – wyjaśniła ministra.
Agnieszka Dziemianowicz-Bąk poinformowała również, że do 15 czerwca Rada Ministrów przedstawi Radzie Dialogu Społecznego propozycje stawek minimalnego wynagrodzenia i minimalnej stawki godzinowej na rok 2025.
Dyrektywa UE. Nowe kryteria ustalania płacy minimalnej?
Szefowa resortu rodziny przypomniała jednocześnie, że w kontekście ustalania płacy minimalnej Polskę będą obowiązywać wkrótce dodatkowe kryteria, a prace nad wdrożeniem wymogów unijnej dyrektywy do polskiego prawa już trwają. Unijną dyrektywę 2022/2041 z dn. 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej Polska musi wdrożyć do 15 listopada 2024. Dyrektywa nakłada na państwa członkowskie obowiązek uwzględnienia przy ustalaniu – lub aktualizacji – poziomu minimalnego wynagrodzenia czterech elementów kryteriów:
- siły nabywczej ustawowych wynagrodzeń minimalnych, z uwzględnieniem kosztów utrzymania,
- ogólnego poziomu wynagrodzeń i ich rozkładu,
- stopy wzrostu wynagrodzeń,
- długoterminowych krajowych poziomów produktywności i ich zmian.
Jaki jest cel dyrektywy UE o płacy minimalnej?
Zgodnie z dyrektywą kluczowym zadaniem nowych zmian ma być "zmniejszenie nierówności płacowych" oraz zapewnienie "godnego poziomu życia". Mowa również o zmniejszeniu luki płacowej pomiędzy kobietami a mężczyznami. Oprócz – zalecanych przez dyrektywę – czterech elementów kryteriów krajowych zalecana jest również ocena adekwatności ustawowych wynagrodzeń na bazie orientacyjnych wartości referencyjnych. Proponowane wartości referencyjne to:
- 60 proc. mediany wynagrodzeń brutto i 50 proc. przeciętnego wynagrodzenia brutto (stosowane na poziomie międzynarodowym),
- lub orientacyjne wartości referencyjne stosowane na poziomie krajowym.
Dokument przewiduje również zaangażowanie partnerów społecznych zarówno przy ustalaniu, jak i aktualizowaniu stawek minimalnego wynagrodzenia.
Od 1 stycznia 2024 płaca minimalna w Polsce wynosi 4242 zł brutto, na 1 lipca przewidziana jest kolejna podwyżka do poziomu 4300 zł brutto.