Przede wszystkim, żeby skorzystać z urlopu okolicznościowego, musisz mieć zatrudnienie na podstawie umowy o pracę. Jakie są inne warunki?
Powody prywatne
Urlop okolicznościowy przewidziany jest na wypadek ważnych wydarzeń w życiu osobistym.
Możesz otrzymać pełne dwa dni płatnego urlopu okolicznościowego (który nie odlicza się od puli urlopu wypoczynkowego) w kilku przypadkach. Kiedy sam lub sama bierzesz ślub. Kiedy rodzi ci się dziecko. A także w przypadku zgonu i pogrzebu: twojej żony lub męża, matki, ojca, ojczyma, macochy oraz dziecka.
Jeden dzień urlopu okolicznościowego przysługuje ci w przypadku ślubu twojego dziecka oraz śmierci i pogrzebu: babci, dziadka, teścia, teściowej, brata, siostry oraz osoby pozostającej pod twoją opieką.
Urlop ten jest pełnopłatny, a w momencie, kiedy go wykorzystamy, nie odlicza się nam on od 20 lub 26 dni przysługującego nam urlopu wypoczynkowego. Jeśli okoliczności (np. ślub) są nam znane wcześniej, powinniśmy złożyć do kadr odpowiedni wniosek. Jeśli zaś są one nagłe (np. czyjaś śmierć), powinniśmy powiadomić pracodawcę nie później niż 2 dnia nieobecności w pracy.
Powody społeczne
Są także okoliczności, w których pracodawca jest zobowiązany udzielić nam dodatkowego, płatnego urlopu, nienazywanego już jednak urlopem okolicznościowym. Mają one związek z pełnionymi przez nas funkcjami społecznymi.
Jeśli otrzymaliśmy wezwanie, aby stawić się przed sądem, organem administracji rządowej, samorządem terytorialnym, prokuraturą, policją lub organem prowadzącym postępowanie w sprawach o wykroczenie – pracodawca ma obowiązek umożliwić nam dopełnienie tego obowiązku. Podobnie, jeśli jesteśmy biegłym lub specjalistą bądź świadkiem wezwanym przez Najwyższą Izbę Kontroli. Jako biegli nie możemy skorzystać z prawa do dnia wolnego więcej niż 6 razy w roku.
Inne przypadki to bycie stroną lub świadkiem w postępowaniu pojednawczym, wezwanie związane z powszechnym obowiązkiem obrony (czyli przez wojsko), a także obowiązkowe badania lekarskie i szczepienia ochronne. Wreszcie – także wtedy, kiedy planujemy honorowo oddać krew, a nie możemy tego zrobić w innym terminie niż dzień pracy.
Mniej częste okoliczności, w których także mamy prawo do dnia wolnego, to kiedy prowadzimy zajęcia dydaktyczne, uczestniczymy w posiedzeniu rady nadzorczej, uczestniczymy w akcjach ratowniczych (np. w ochotniczej straży pożarnej) lub jesteśmy doraźnym członkiem Państwowej Komisji Badania Wypadków Kolejowych. W tych przypadkach tracimy jednak nasze wynagrodzenie. Wyjątkiem jest uczestnictwo w akcjach ratunkowych Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego oraz Morskiej Służby Poszukiwania i Ratownictwa.