- Emeryci potrzebni od zaraz
- Doświadczenie i wiedza znów w cenie
- Rynek pracy sprzyja osobom 60+
- Narastający problem braku pracowników
- Silwersi zdominowali branżę finansową
Emeryci potrzebni od zaraz
Japońska branża finansowa przoduje we wprowadzaniu zmian dotyczących zatrudniania i wynagradzania osób, które osiągnęły wiek emerytalny. Te osoby mogą liczyć na wyższe pensje nawet niż młodsi koledzy, czy dodatkowe świadczenia jak płatne zwolnienia lekarskie. Wszystko to podkreśla dążenie pracodawców do zatrzymania najbardziej doświadczonych i wciąż sprawnych pracowników.
Doświadczenie i wiedza znów w cenie
„Różnorodne doświadczenie i umiejętności pracowników w wieku 60 lat i starszych są ważne dla naszej działalności” – powiedział największy japoński broker Nomura w odpowiedzi na zapytania Bloomberga. Na przykład „pracownicy z doświadczeniem w świecie, w którym stopy procentowe są powyżej zera, mogą dostarczyć informacji, które są trudne do wyobrażenia dla młodszych pokoleń”.
Rynek pracy sprzyja osobom 60+
W ostatnich latach wskaźnik dzietności w Japonii jest rekordowo niski mimo tego, co zmusza wszystkie kolejne rządy do podejmowania desperackich działań prodemograficznych. Z drugiej strony przedsiębiorcy już teraz coraz więcej wysiłku wkładają w to, aby zachęcić starszych pracowników do odłożenia w czasie decyzji o przejściu na emeryturę. Według raportu największego lobby biznesowego kraju Keidanren jedną z takich zachęt jest ustalenie wynagrodzenia zgodnie z wynikami i obowiązkami służbowymi.
Narastający problem braku pracowników
„Ponowne uznanie starszych pracowników jako (pełnowartościowych) pracowników będzie koniecznością, jeśli firmy chcą utrzymać się na rynku lub osiągnąć wzrost” — powiedział Nobuhiro Maeda, starszy analityk z biura promocji geriatrii NLI Research Institute. „Problemy z niedoborem pracowników prawdopodobnie (w przyszłości) staną się jeszcze poważniejsze, niż to jest teraz”.
Silwersi zdominowali branżę finansową
Według danych ministerstwa spraw wewnętrznych z lat 2002- 2023 osoby w wieku 60 lat i starsze stanowiły rekordowe 14 proc. wszystkich pracowników japońskich firm finansowych i ubezpieczeniowych. Odsetek osób w wieku od 20 do 34 lat spadł w tym czasie z 36 proc. do 26 proc.
Podwyżka wynagrodzenia za powrót z emerytury
Również inne firmy w Japonii podejmują podobne działania. Największy pożyczkodawca w kraju Mitsubishi UFJ Financial Group planuje podnieść pensje nawet o 40 proc. wszystkim tym osobom, które po przejściu na emeryturę w wieku 60 lat zdecydują się wrócić do pracy w głównym oddziale banku, podał raport Nikkei.
Dla japońskich biur maklerskich kwestia zatrzymania starszych doświadczonych pracowników jest szczególnie istotna. Ich wiedza i umiejętność w poruszaniu się po rynkach obligacji, które znów przeżywają rozkwit po trwającym dziesięciolecia, wywołanym polityką, przestoju, jest poszukiwane przez firmy finansowe.
Nowy system kadrowy na nowe czasy
Oprócz podwyżek Daiwa Securities zniosła również górne limity wieku dla niektórych stanowisk, oświadczył rzecznika drugiego co do wielkości domu maklerskiego w Japonii. Mizuho Securities przeszło w lipcu na nowy system kadrowy, w którym osoby ponownie zatrudnione korzystają z tych samych świadczeń socjalnych. „Chcemy, aby pracownicy pozostawali w firmie i brali aktywny udział (w jej działaniach) po ukończeniu 60. roku życia, jeśli mają odpowiednie umiejętności, doświadczenie i podobne wartości” – powiedział rzecznik Mizuho Securities.
Starsi pracownicy są równie dobrzy jak młodzi
Mitsubishi UFJ Morgan Stanley Securities pracuje nad stworzeniem systemu kadrowego, który umożliwi starszym pracownikom pełnienie nie tylko ról pomocniczych, ale także takich samych, jakie zajmują młodsi pracownicy – powiedział rzecznik.
Niezbędna znajomość japońskiego rynku finansowego
W głównej filii brokerskiej Nomura w Japonii liczba osób ponownie zatrudnionych po osiągnięciu 60. roku życia lub więcej od marca 2019 roku wzrosła o 20 proc., podała firma. „Ci, którzy wiedzieli, jak sprawy wyglądały, zanim Japonia weszła w „stracone trzy dekady”, mają pewną wartość” — powiedział Hideyasu Ban, analityk Bloomberg Intelligence, odnosząc się do zatrudniania pracowników w wieku 50-60 lat, która pracowała podczas wzlotów i upadków japońskich rynków finansowych. „Ich doświadczenie jest nie do przecenienia”.
Inną kwestią, jaka zmusza osoby 60+ do pozostania na rynku pracy są ekstremalnie niskie emerytury. Według Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, około 20 proc. Japończyków po 65 roku życia żyje w ubóstwie. Średnia ubóstwa w krajach OECD wynosi 14,2 proc.
Głodowe emerytury
Przeciążony państwowy system emerytalny nie gwarantuje większość z nich wypłat umożliwiających utrzymanie się tylko z samej emerytury. Średnia łączna kwota świadczeń socjalnych i emerytur publicznych wynosi 144 982 jenów miesięcznie. To niewiele ponad połowę kwoty, jaką dwuosobowe gospodarstwa domowe wydały, na utrzymanie w czerwcu 2024 roku. Dla porównania w styczniu 2024 roku szacunkowa średnia wypłata emerytury w USA wyniosła 1907 dolarów (276 000 jenów).
Mieszkańcy Kraju Kwitnącej Wiśni słyną z wyjątkowo długiego życia. Średnio mężczyźni żyją 81 lat, a kobiety 87 lat. W Japonii żyje też najwięcej 100-latków na świecie. Ta długowieczność wraz z malejącą liczbą młodych osób zasilających rynek pracy wymusza zarówno na pracodawcach jak i pracownikach przedefiniowanie pojęcia wieku emerytalnego.