Płaca minimalna będzie obliczana po staremu
Od kilku tygodni nie ustają publikacje dotyczące planowanych przez resort pracy rewolucyjnych zmian w zakresie płacy minimalnej. Do ich wprowadzenia miało dojść przy okazji implementowania dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2041 z 19 października 2022 r. w sprawie adekwatnych wynagrodzeń minimalnych w Unii Europejskiej (termin implementacji upłynął 15 listopada 2024 r.). Jak wynikało z projektowanych przepisów w wersji przed uzgodnieniami międzyresortowymi i konsultacjami publicznymi, pensja minimalna miał po wprowadzeniu zmian oznaczać pensję zasadniczą, a do przewidzianego ustawowo limitu miały nie zaliczać się przysługujące pracownikowi dodatki do wynagrodzenia zasadniczego. To oznaczałoby sporą podwyżkę dla wielu pracowników, szczególnie tych zatrudnionych w jednostkach sfery budżetowej, w których wynagrodzenia przysługujące pracownikom składają się z wielu różnorodnych składników. Jednak jak się okazuje, po przeanalizowaniu opinii, które trafiły do resortu pracy w czasie prowadzonych konsultacji, projekt został zmieniony i w najbliższym czasie nie będzie można mówić o rewolucyjnych zmianach.
Płaca minimalna a płaca zasadnicza
Jak wynika z projektu ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (nr UC62), wysokość wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w pełnym miesięcznym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę ustalonego w drodze negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego (art. 16 ust. 1). Nadal w terminie do 15 czerwca każdego roku Rada Ministrów będzie przedstawiała tej Radzie propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku następnym oraz propozycję wysokości minimalnej stawki godzinowej w roku następnym. Projektowane przepisy nadal przewidują, że do obliczenia wysokości tego wynagrodzenia będą przyjmowane przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych, jednak nie będą uwzględniane:
- nagrody jubileuszowej;
- odprawy pieniężnej przysługujące pracownikowi w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy;
- wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych;
- dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej;
- dodatek za staż pracy;
- dodatek za szczególne warunki pracy;
- dodatek funkcyjny;
- inne dodatki;
- premie i nagrody.
Skoro tak, to skąd wniosek, że rewolucyjnej zmiany nie będzie? Bo w projekcie wskazano, że co prawda ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, jednak wyjątkiem będą w tym zakresie:
- art. 2 pkt 1 oraz art. 16 ust. 3 pkt 7, czyli przepisy o dodatku funkcyjnym (wejście w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.),
- art. 16 ust. 3 pkt 8, czyli przepis dotyczący innych dodatków (wejście w życie z dniem 1 stycznia 2027 r.),
- art. 16 ust. 3 pkt 9, czyli przepis dotyczący premii i nagród (wejście w życie z dniem 1 stycznia 2028 r.).
Pracownicy budżetówki i tak skorzystają na zmianach
Oznacza to, że choć resort nie zrezygnował całkowicie z wyłączenia wskazanych składników wynagrodzenia z pensji minimalnej, to jednak znacząco odsunął i rozciągnął ten proces w czasie. W ostatecznym rozrachunku do tego wyłączenia dojdzie, jednak trzeba będzie na nie poczekać znacznie dłużej niż do 1 stycznia 2026 roku, jak zapowiadano. Jak już wspomniano, regulacje te wpłyną najmocniej na wysokość zarobków pracowników sfery budżetowej, bo to ich płaca najczęściej składa się obok pensji minimalnej także z wielu innych składników.
Warto zwrócić uwagę również na to, że aby uniknąć nieporozumień interpretacyjnych, w projekcie, o którym mowa zamieszczono również definicje kilku istotnych pojęć. Na przykład, przez dodatek funkcyjny ustawodawca na gruncie przepisów o minimalnym wynagrodzeniu rozumie dodatek do wynagrodzenia przysługujący pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku związanym z kierowaniem zespołem oraz pracownikowi koordynującemu wykonywanie określonych zadań, a także innemu pracownikowi, który jest uprawniony do dodatku funkcyjnego, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania, statucie określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy, umowie o pracę lub spółdzielczej umowie o pracę. Z kolei innym dodatkiem będzie dodatek do wynagrodzenia inny niż dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej, dodatek za staż pracy, dodatek za szczególne warunki pracy, dodatek funkcyjny, przysługujący pracownikowi w szczególności za posiadanie dodatkowych umiejętności lub za wykonywanie dodatkowych czynności lub z tytułu okresowego zwiększenia zakresu obowiązków służbowych lub powierzenia dodatkowych zadań lub w celu zmotywowania do pracy albo ze względu na charakter pracy lub warunki wykonywania pracy, przysługujący pracownikowi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania, statucie określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy, umowie o pracę lub spółdzielczej umowie o pracę.