F-35 dla Polski
Nowoczesne lotnictwo jest elementem, który decyduje na współczesnym polu walki o zwycięstwie. Uzbrojona po zęby w obronę przeciwlotniczą Rosja jest trudnym przeciwnikiem. Dlatego Polska zdecydowała się w 2019 roku na zakup samolotów wykonanych w technologii stealth (o obniżonej wykrywalności). Takie maszyny pozwolą nam polować na obronę przeciwlotniczą, a tym samym wywalczyć panowanie w powietrzu.
28 maja 2019 roku zapytaliśmy sojuszników z USA o zgodę na pozyskanie samolotów F-35. Cztery miesiące później otrzymaliśmy odpowiedź z Waszyngtonu. Stany Zjednoczone wyraziły zgodę na sprzedaż Polsce 32 samolotów F-35A Block TR3 za maksymalnie 6,5 mld dol.
31 stycznia 2020 roku podpisana została umowa na dostawę do Polski 32 samolotów F-35 za kwotę 4,6 mld dol. netto. Za tę cenę pozyskamy także jeden dodatkowy silnik Pratt & Whitney F-13, pakiet obsługi, szkolenie pilotów i personelu, symulatory loty czy system wsparcia logistycznego. Dostawy do naszego kraju zgodnie z umową zostaną zrealizowane w latach 2026-2030.
Tak zmieniał się pierwszy polski F-35
Jak dowiedzieliśmy się 12 kwietnia 2023 roku, pierwszy polski samolot F-35A dostał fabryczne oznakowanie AZ-01. Podczas wizyty premiera Mateusza Morawieckiego w Stanach Zjednoczonych mogliśmy zobaczyć pierwszy element polskiego samolotu — wręgę kadłubową.
Następne zdjęcia naszej maszyny otrzymaliśmy niemal rok później. W kwietniu 2024 roku w zakładzie Lockheed Martin, w Fort Worth w Teksasie, nasz samolot został podniesiony za pomocą suwnicy ze stanowiska elektronicznego montażu, gdzie przednia i tylna sekcja kadłuba zostały połączone z centralnym kadłubem skrzydła. 29 kwietnia maszyna stanęła na własnych kołach.
Kolejna wiadomość z USA doszła do nas 18 czerwca 2024 roku, gdy Lockheed Martin poinformował, że zakończono montaż tylnego statecznika poziomego samolotu o numerze AZ-01. Z udostępnionego przez Lockheed Martin zdjęcia wynika, że samolot jest już w większości ukończony. W lipcu miał miejsce montaż silnika Pratt & Whitney F135.
Nasz samolot czeka na malowanie. Niedługo opuści fabrykę
15 maja 2024 roku, minister obrony narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz podczas sojuszniczych ćwiczeń lotnictwa Astral Knight poinformował, że pierwsze polskie samoloty opuszczą fabrykę w sierpniu 2024 roku. Najnowsze postępy mogą utwierdzać nas w przekonaniu, że chwilowo produkcja przebiega zgodnie z harmonogramem.
1 sierpnia 2024 roku (choć w USA był wtedy jeszcze lipiec) spółka Lokcheed Martin poinformowała, że nasz F-35 jest niemal gotowy. Samolot AZ-01 został przeniesiony do zakładu wykończeń końcowych. Tam charakterystyczny zielony kolor zostanie przykryty nowoczesnymi farbami.
Samoloty F-35 charakteryzują się bardzo małą skuteczną powierzchnią odbicia radarowego, co sprawia, że trudno jest dostrzec go na radarach. Pomagać w tym mają specjalne powłoki, które pochłaniają fale radarowe. Ich skład i proces produkcji jest objęty ścisłą tajemnicą.
Z uwagi na zastosowanie specjalnych farb samolot staje się jeszcze bardziej „niewidzialny” (a przynajmniej dla radarów). To jeden z powodów, dla których nasze F-35 nie będą posiadać biało-czerwonej szachownicy (zastąpi ją low visibility oznaczenie w kolorach szarości).
Kiedy Polska otrzyma pierwsze F-35?
Znamy już datę otrzymania przez nasz kraj pierwszych samolotów. To nastąpić ma już w tym miesiącu, bo 28 sierpnia 2024 roku. Jak wynika dodatkowo z informacji, do których dotarli dziennikarze Money.pl, Polska pod koniec sierpnia otrzymać ma nie jedną, a dwie maszyny tego typu. Oznacza to, że w sierpniu nasz kraj będzie oficjalnie posiadaczem 2 samolotów F-35A.
Jak dowiedzieliśmy się od spółki Lockheed Martin, w produkcji jest obecnie osiem polskich samolotów. Wiemy, że cykl produkcyjny F-35 trwa mniej niż 18 miesięcy. Można więc oczekiwać, że do 2026 roku zakłady produkcyjne opuści przynajmniej 8 polskich F-35A. Zgodnie z zapowiedziami, do 2026 roku otrzymać mamy 12-16 maszyn.
Czy pierwsze samoloty zobaczymy niedługo na polskim niebie? Najpierw nasi piloci muszą nauczyć się latać na tych samolotach. Szkolenie odbywać się będzie w bazie Ebbing Air National Guard w stanie Arkansas. To właśnie tam trafią pierwsze polskie samoloty. Wraz z pierwszymi polskimi instruktorami maszyny przylecą do kraju w 2026 roku.