Kluczowy projekt transportowy, łączący litewską Kłajpedę z greckimi Salonikami, a biegnący przez Polskę, Słowację, Węgry, Rumunię i Bułgarię nabiera coraz realniejszych kształtów. W swojej zasadniczej formie Via Carpatia ma powstać do 2030 roku – poinformował minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.
Kluczowy dla Polski i regionu projekt dostał ostatnio wsparcie z Brukseli: razem z Centralnym Portem Komunikacyjnym (CPK) został na początku grudnia wpisany do sieci bazowej Transeuropejska Sieć Transportowa (TEN-T), czyli sieci głównych szlaków komunikacyjnych w UE.
Via Carpatia, której idea powstała jeszcze w 2006 roku, ma na celu zwiększenie spójności gospodarczej i terytorialnej Unii Europejskiej. „Łącząc słabo skomunikowanie regiony Via Carpatia, tworzy duży potencjał do budowania powiązań ekonomicznych między nimi i wzrostu poziomu dobrobytu” – podkreślił w rozmowie z PAP Konrad Popławski.
Kluczowa inwestycja dla wschodniej flanki NATO
Jednak jak podkreślił europoseł Tomasz Poręba, projekt jest również kluczową inwestycją dla wschodniej flanki NATO. „Po rosyjskiej inwazji na Ukrainę rośnie znaczenie szlaku w zakresie potrzeb związanych z obronnością, gdyż Via Carpatia stanie się też autostradą flanki wschodniej” – dodaje Popławski.
Decyzja Rady UE o wpisaniu projektu do TEN-T, co było wynikiem wieloletnich polskich starań, otwiera drogę do unijnego finansowania i gwarantuje, że szlak ten rzeczywiście powstanie. Jak podkreślił w rozmowie z PAP Popławski, decyzja jest „olbrzymim sukcesem i sygnałem, że region pracowicie budując koalicję wsparcia dla określonych projektów infrastrukturalnych jest w stanie przeforsować ich wpisanie do sieci najważniejszych połączeń transportowych w UE”.
Stopień zaawansowania poszczególnych odcinków krajowych Via Carpatii jest różny. Plany zakładają, że sieć bazowa zostanie ukończona do 2030 roku, a sieć kompleksowa do 2050 roku. Polska planuje ukończyć prace na swoim odcinku w przeciągu kilku lat, a jego część jest już oddana do użytku. Najbardziej zaawansowane są projekty na Węgrzech, w Grecji i na Litwie. „Dużo większe są problemy z finansowaniem budowy trasy na Słowacji, w Rumunii i w Bułgarii” – zauważa Popławski.
Idea utworzenia szlaku Via Carpatia została zapoczątkowana w 2006 roku w Łańcucie przez ministrów Litwy, Polski, Słowacji i Węgier pod patronatem ówczesnego prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego. Całkowita długość odcinka polskiego, biegnącego przez Białystok, Lublin i Rzeszów, wynosi ok. 760 km.
Marcin Furdyna (PAP)
